Ieder jaar opnieuw bieden mijn vrouw en ik een bescheiden woonruimte te huur aan. Meestal is daar belangstelling voor. Over het algemeen gedragen deze tijdelijke huurders zich netjes. Het zijn geen asocialen die van de gelegenheid gebruik maken. Maar van de huurpenningen zie ik niets terug. Desalniettemin beleef ik toch wat vreugde aan hun aanwezigheid. Sterker nog iedere keer dat mijn bescheiden woonruimte door mijn huurders in bezit is genomen krijg ik een demonstratie in goed ouderschap.

De vader is onvermoeibaar van de vroege morgen tot de late avond in de weer voor zijn gezin. Echt heel bijzonder. En dan denk ik weleens waar vind je dat nog? Zeker in een tijd waarin maaltijden op school worden aangeboden, omdat de kinderen slecht kunnen leren met een lege maag. Oke. Er moet ook nog gewerkt worden. En dat is een noodzaak. Maar de toewijding van mijn vader huurder is indrukwekkend.

Ik hoef u niet uit te leggen dat mijn huurders mezen zijn. Eerst nemen ze het nestkastje in ogenschouw. Als het is goedgekeurd bouwen ze een nest. Ook dat is een wonder van toewijding. Op de een of andere manier ziet het mezenpaar kans om zodanig materieel te vergaren dat als het ware een donzen bed ontstaat. Hierop kan moedertje met een gerust hart haar eitjes leggen.

Terwijl moeder broedt zorgt vader voor de voedselvoorziening. Maar die bezigheid wordt intensiever als de jongen geboren zijn. Dan begint voor vader de drukste tijd. Onvermoeibaar draagt hij kleine insecten aan om zijn kinderen te voeden. En dan opeens is er een vreemde rust. Alsof er niemand meer woont, het huis is verlaten. De vogels zijn uitgevlogen. Even gemakkelijk als vader zorgde neemt hij nu de houding aan van probeer maar op eigen vleugels te vliegen. Hij blijft nog even in de buurt om zo nodig de helpende vleugel te bieden.

Belangeloos zich inzetten voor het nageslacht. Dat is ieder jaar weer de spiegel die deze simpele vogeltjes mij voorhouden. Het blijven zorgen voor die ander, die je nooit meer zult zien. Zorgen dat je hem of haar alles meegeeft wat in je vermogen ligt. Is dat niet zingeving optima forma?

Dat is de les die eenvoudige vogeltjes mij voorhouden. Denk eens om de kinderen. Het is eigenlijk een plicht. Op een gegeven moment vliegen ze uit, maar aanvankelijk ben je in de buurt om, als dat nodig is de helpende hand te bieden.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …

Daar was hij weer. De zwarte vogel met de gele snavel. En hij wilde dat wij ons realiseerden dat hij nu de boventoon voerde. Op de nok van het huis gezeten zong hij zijn lied. Zong hij zijn lied of was het meer een boodschap? Toen het stil werd en het begon te schemeren twijfelde ik. Omdat hij zong met pauzes en in die pauzes hoorde ik in de verte een antwoord. Een andere merel reageerde. Het was eerder alsof mijn merel berichten uitwisselde met een collega merel. Of was het alleen maar een boodschap die inhield als je dit kunt verstaan dan ben je op mijn territorium.

Er zullen ongetwijfeld wetenschappers zijn die precies weten wat de merel bedoelt te zeggen met zijn lied. Maar dat is niet de essentie van mijn verhaal. Wat ik bedoel is Het genieten op een avond in de lente van iets wat de natuur ons geeft. Afgezien van het feit dat het gratis is, je hoeft er niets voor te betalen. Gewoon maar gaan zitten en luisteren. Is er niets mooiers? Wij mensen zijn altijd geïnteresseerd als we iets kosteloos kunnen verwerven. Maar voor de natuur hebben we geen aandacht. We maken ons wel zorgen om een bepaald plantje dat we natuurlijk niet zelf kweken. Echter op een zwoele lenteavond stil genieten van de vogelgeluiden is wat veel gevraagd.

Overigens, een merel groeit maar niet zomaar op. Eenmaal uit het nest gevallen, zeurt het jong om eten. En dan komt de opvoeding om de hoek kijken. En die is harder dan menig mensenouder zich durft te permitteren. Niet zeuren is de boodschap. Wie dat overleeft mag uiteindelijk hoog in een boom, of op de nok van een huis zitten zingen. Wat de betekenis ook is, het is voor ons mensen het luisteren waard.

Een eenvoudige scene uit het dagelijkse leven stemt tot nadenken. In ons dichtbevolkte landje is natuur een schaars goed. Wij zijn echter niet alleen op deze planeet. Er zijn nog talloze schepsels die een plaatsje op deze wereld willen hebben. Samen met ons mensen. Zo’n plaatsje schep je door te luisteren op een zwoele lenteavond. Je komt tot rust en geeft de vogel een plek. Onnodig dat je dan met zingeving bezig bent. Natuur is niet aan parken of dierentuinen gebonden. Natuur is om je heen, zelfs in ons dichtbevolkte landje, als je er maar oog voor hebt.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …

Pasen is in de christelijke wereld het feest van de wederopstanding. Het doet er niet toe of je protestant of katholiek bent, wederopstanding is het motief van Pasen. Soms is een mens vergelijkbaar met de ongelovige Thomas, in die zin dat hij bevestigd wil zien dat wat hij gelooft door een teken. Iets tastbaars is ook goed, als het hem maar bevestigt dat hij op de goede weg is.

Scheepsklok

Omdat ik er vol van ben wil ik u daarover vertellen. Bij mij aan de muur hangt een scheepsklok. U weet wel, zo’n klok in een messing huis, met romeinse cijfers die de uren aanduiden. Een seconden wijzer completeert het geheel. Tweemaal per jaar gaat het deksel open, namelijk om de klok gelijk te zetten met de zomer- of wintertijd. Een scheepsklok vraagt u, bij een uitgesproken landrot? Dat zal ik uitleggen.

Camper

Toen ik met pensioen ging, was de keus: een boot of een camper. Zelf voelde ik wel voor een boot. Het huwelijk bestaat echter uit twee personen, dus had mijn vrouw een gewichtige stem. ‘Als jij zo nodig moet varen, dan ga je maar alleen.’ Dat was duidelijke taal. We hebben prachtige reizen gemaakt en veel van Europa gezien. Ergens had ik toch een gevoel van jammer, en daarom heb ik de scheepsklok een plaatsje gegeven in de camper.

Nu heb ik de camper niet meer, en hangt de klok aan de muur. En toen kwam de zomertijd. Gelijkzetten lukte wonderwel, maar de klok vertikte het om te lopen. Misschien is het batterijtje op, dacht ik hoopvol. Maar een vers batterijtje bood geen soelaas. De klok liep niet. De volgende dag beide batterijtjes getest, beide waren goed. Dan blijft er niets over dan de klok naar de klokkenmaker te brengen.

Maar mijn enthousiasme was niet groot. Voelde ik wat er komen ging? De klok hing er een week, zonder een poging tot lopen te ondernemen. Maar in de nacht van zaterdag op eerste paasdag gebeurde het. Hij ging spontaan lopen. Bij het openen van de gordijnen zag ik het. En hij loopt nog.

Paasfeest

Voor mij kon het paasfeest niet meer stuk. Het is raar, maar een mens heeft soms een vingerwijzing nodig. Daarmee wordt hij gesterkt in zijn levensbeschouwing. Die vingerwijzing komt soms uit een onverwachte hoek. Je moet er oog voor hebben, en erop voorbereid zijn dat het kan komen.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …

Er zit een vlek op je broek. Een weinig vleiende opmerking, gemaakt op een bijna verwijtende toon. Schuldbewust kijk ik naar de aangegeven plek des onheils. En jawel, ontkennen helpt niet, er prijkt een vlek op mijn broek. Dat het mannen eigen is om het met eten niet zo serieus te nemen, werkt ook al niet in mijn voordeel. Andere smoezen, zoals ja maar ik had ook geen servet, werkt ook niet. Tenslotte voer ik mijn leeftijd nog op, maar dat werkt slechts averechts. Moet ik dan een schort ombinden? Tja, dat wil ik ook niet. Als iets stigmatiserend is, dan is het wel een extra kledingstuk. Ach, de broek gaat in de was en de producten van Unilever maken de vlek weer weg.

Vlekje op de ziel

Iets anders is een vlekje op je ziel. Dat is gemakkelijk te verdoezelen, maar wegwerken is een ander verhaal. Nu helpen de producten van Unilever niet, en gebruiksaanwijzing is er niet. Het is niet zichtbaar, dus je hoeft het niet te tonen. Er is niemand die de vlek constateert. In eerste instantie. Maar als iemand je beter leert kennen, kan het maar zo zijn dat hij zegt ‘een aardige vent, maar er klopt iets niet’. Misschien wil hij erover praten, misschien ook niet. Juist omdat het wel een aardige vent is, zal ik wel eens een balletje opgooien.

 Zo’n relatie is als het ware de producten van Unilever voor de ziel. Praten is namelijk heilzaam. Erover praten vergt moed. Juist als je iemand iets beter leert kennen gebeurt het maar al te vaak dat je zegt: aardige vent, maar er is iets.

Praten vergt nog iets: luisteren. Niet iedereen kan dat. Gezellige praters zijn vaak slechte luisteraars. Vooral in deze tijd geldt wie het hoogste woord heeft, die wordt geloofd. Toch heeft het zin eens even je mond te houden en naar de ander te luisteren. Het is merkwaardig, maar je stijgt in aanzien als je ook kunt luisteren.

Even een vlekje wegwerken, zo luide een drankreclame in vroeger tijden. Zo simpel is het echter niet. Zit het vlekje op je broek, dan is het een kwestie van samenwerken met Unilever. Zit het vlekje op je ziel, dan is in het gunstigste geval een ontmoeting met iemand die begrijpt wat zingeving is de oplossing. Wat dat betreft schuilt er in ieder van ons een ‘oplosser’ als we maar willen luisteren naar wat de ander te zeggen heeft.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …

 

Vermeer in Amsterdam

Het begeleidende boek van de Vermeer tentoonstelling in het Rijksmuseum ligt voor me. Ik ben van plan als de eerste drukte voorbij is in Amsterdam te gaan kijken. Johannes Vermeer (1632-1675) heeft een relatief klein oeuvre nagelaten en er is over hemzelf ook weinig bekend. Ontegenzeggelijk hoort hij bij de grootste der Nederlandse schilders. Ik bekijk het boek bladzijde voor bladzijde. De bekende raampartijen met het licht van links komen me tegemoet. Bijzondere schakeringen rood, geel en blauw. Ik zie liefelijke meisjesgezichten; ‘tronies’ geheten in termen der schilderkunst. Ik kijk naar simpel lijkende blauwachtige slierten die het marmer op witte tegels weergeven en detaillistisch nageschilderde landkaarten.

Religie en cultuur

Vrijzinnigen hebben vanaf eind negentiende – en begin twintigste eeuw de kunsten, waaronder literatuur, de beeldhouw- en schilderkunst, muziek en ontdekkingen van de moderne wetenschap nadrukkelijk een plaats willen geven in hun verenigingen. Het idee was dat in de samenkomsten er aandacht voor de ‘hoogstaande cultuuruitingen’ zou zijn. Uiteindelijk gingen veel afdelingen naast het godsdienstonderwijs voor kinderen, kerkdiensten op zondagen organiseren. Er werd nog maar af en toe een lezing of concert gehouden. Nu is dat bij diverse afdelingen (weer) meer verdeeld en gebalanceerd. Voor mij is er, het ligt wel aan de artiest, een duidelijke overeenkomst tussen religie en kunst (bijvoorbeeld de schilderkunst). Vermeer maakte in mijn ogen religieuze kunst.

Religieuze beleving

Wat is er religieus of zo je wilt ‘spiritueel’ aan de werken van Vermeer? Er zijn op deze tentoonstelling drie werken met een direct religieus thema. Vermeer, die katholiek was, beeldde Christus in het huis van Martha en Maria af, de vrouwelijke heilige Sint Praxedis en maakte een ‘Allegorie op het geloof’ (d.w.z. het katholicisme). Maar volgens mij is religieuze kunst veel breder en gaat het dan ook om de gevoelens die willekeurig elk ander schilderij in de toeschouwers kan oproepen. En dat doen Vermeers schilderijen. Daarvoor begeven zich uit de hele wereld nu mensen naar het Rijksmuseum. Bij mij zijn dat verrassing, inspiratie, ontroering, bewondering… een glimlach. Ze laten me de eigen tijd met alle problemen vergeten. Ondergedompeld in kleur en perfectie wordt het stil van binnen. Ik word even boven mezelf uitgetild. Voor mij is dat religie!

Katrijne Bezemer
voorganger bij vrijzinnigen Zuid-Kennemerland en Voorburg/Sassenheim

Meer blogs …