Vrijheid 5 mei

Op 5 mei viert Nederland traditiegetrouw het feit dat we op 5 mei 1945, na vijf moeilijke en leedvolle oorlogsjaren bevrijd werden van de overheersing door de Duitse bezetter. Zich bevrijden of bevrijd worden heeft altijd te maken met iets wat de mens in zijn macht heeft, hem overheerst en hem gevangen houdt. Bij het begrip ‘bevrijding’ stelt zich steeds de vraag: waarvan willen wij bevrijd worden? Zo kan er sprake zijn van een macht buiten ons, die door geweld of anderszins onze vrijheid van handelen inperkt,
maar ook is het mogelijk dat deze strijd zich in ons innerlijk afspeelt. Welke ideeën, vooropgezette meningen, ongefundeerde oordelen hebben eigenlijk macht over onze gedachtewereld? Waaronder gaan wij gebukt voor zover het ons denken betreft? Wie zich wil bevrijden, bevindt zich altijd tegenover iets anders, waarvan hij zich wil bevrijden. In deze wereld lijkt alles direct ook een tegendeel op te roepen, dat er lijnrecht tegenover staat.

Paradox

De oerstructuur van deze paradoxale waarheid wordt al in het scheppingsverhaal van de Bijbel tot uitdrukking gebracht; ook daar blijkt de wereld nadrukkelijk uit tegenstellingen te bestaan: eerst is er de tweedeling tussen hemel en aarde, daarna ontstaan de tegenstellingen tussen licht en duisternis, de wateren boven en onder het uitspansel, enzovoort. Uiteindelijk blijken ook goed en kwaad tegenover elkaar te staan. In deze lezing gaan we dieper in op het wezen van de vele tegenstellingen die het menselijk leven kent, hoe de mens worstelt met de verhouding tussen liefde en haat, goed en kwaad, ziekte en gezondheid, vreugde en depressie. Waar komen dwang en overmacht vandaan? Waarom handelen wij niet in volle vrijheid?

Joodse mystiek

Wij kunnen lijden onder uiterlijke ideologieën, maar ook gebukt gaan onder innerlijke dwanggedachten. Ook hiervan bestaat er een bevrijding. Uitgangspunt van deze lezing zijn de principes die we tegenkomen in het denken van de joodse mystiek.

Drs. J.H. (Sjef) Laenen studeerde Spaanse taal- en letterkunde in Utrecht en Semitische talen en culturen (Hebreeuws/Aramees) in Leiden. Tijdens en na zijn studie specialiseerde hij zich op het
gebied van de joodse mystiek, waarover hij enkele boeken en artikelen schreef. Regelmatig
houdt hij lezingen over dit onderwerp. Zie www.quintessentia.org