Zie de mens

Het is de 1e dag van februari – de maand van de liefde, zou je kunnen zeggen, met Valentijnsdag in het verschiet. Commercieel gedoe, natuurlijk, dat is het ook, maar misschien toch ook een dag om stil te staan bij de liefde.

Laatst hoorde ik Ilse de Lange het lied ‘Ik geloof in jou en mij’ zingen van Boudewijn de Groot.  Oude woorden met dat mooie Twentse accent. Later zocht ik de tekst van het lied nog eens op en ik las: ‘je kunt niet alles zeker weten, alles gaat voorbij, maar ik geloof, ik geloof in jou en mij…….’.

Ik geloof in jou

Geloven in jou en mij. Geloven in de mens. Ik zag in museum de Fundatie in Zwolle de tentoonstelling ‘Zie de mens’. Een tentoonstelling over 100 jaar portretkunst – voor elk jaar 1 portret.  Honderd portretten dus, in verschillende vormen: schilderijen, beelden en foto’s. Vanuit het oogpunt van schoonheid vond ik niet alles mooi. Fascinerend was het wel – zeker naderhand, toen ik er verder over nadacht en het tentoongestelde dieper tot mij doordrong. Een mens gedraagt zich immers niet alleen maar ‘schoon’, maar zeker ook lelijk, ruw, schreeuwerig, opdringerig, sluw en leugenachtig.

Kwetsbaar

Buiten de tentoonstelling om, liep ik nog een rondje door het museum, en in een hoek zag ik een aantal foto’s  hangen – van oorlogsveteranen die deelnamen aan VN-missies. Zij waren liggend gefotografeerd – droegen allemaal een camouflagebroek en hadden een ontbloot bovenlijf. Om aan te geven dat ze niet alleen militair zijn, maar ook mens, kwetsbaar en alleen. En zo voelden de foto’s ook aan – kwetsbaar. Op missie geweest in het kader van een conflict tussen landen; teruggekomen met misschien wel een innerlijk conflict. En daarna waarschijnlijk heel alleen gebleven, in de steek gelaten.

Ik geloof, ik geloof in jou en mij. Dat wilde ik zeggen tegen die foto’s – ik geloof  in de kwetsbaarheid, in de naaktheid, in dat wat een mens ten diepste is. In wat jij ten diepste bent, in wat ik ten diepste ben. Los van alles wat we zeker lijken te weten – met onze camouflagepakken aan en maskers op. Los van alles wat onzeker is – want, er is één ding zeker: ten diepste zijn we allemaal gelijk, even mooi en kwetsbaar, namelijk daar waar we ontsproten zijn aan die goddelijke bron van Licht.

Zie de mens

En dan kun je het met elkaar oneens zijn over gedrag of politiek, prima en logisch, maar als je je realiseert dat we onder dat camouflagepak en masker allemaal gelijk zijn, dan is er geen ‘anders’ meer. Dan is degene die op jouw pad komt je naaste, die je behandelt zoals jij zelf behandeld wilt worden. Als een mens, kwetsbaar en alleen, maar ook een mens van hoop en verlangen naar verbinding en ‘gezien worden’.

‘Je kunt niet alles zeker weten’…. maar wat ik wel zeker weet is dat het soms een grote opgave én een daad van liefde is: zó te kunnen kijken naar een ander. Zeker als die ander ideeën heeft en gedrag vertoont dat misschien wel walging, ongeloof en angst oproept.

‘Zie de mens’: een daad van liefde én verzet tegen alles wat de mens wil maken tot camouflagepakken, maskers en doemdenkers. Als we deze maand nu eens elke dag tegen iemand zeggen: ik geloof, ik geloof, ik geloof in jou & mij!

Helene Westerik, voorganger van Midden-Drenthe en lid van de Vrijzinnige zeven