Dappere hoofddoekrevolutie

Staan vrouwen met hoofddoeken altijd in de frontlinie op religieus gebied?

Als er grote omwentelingen zijn op dit gebied staan vrouwen kwetsbaar vooraan. Wendelmoet Claesdochter in 1527 die de brieven van Luther las, belandde als één van de eerste martelaren op de brandstapel. Vrouwen hebben het predikantschap bevochten met eigen doorzettingsvermogen en totale inzet zoals Anne Zernike in 1911.
Laatst was ik in Istanbul voor een conferentie van European Project for Interreligieus Learning (EPIL). De helft van de vrouwen was moslim, de andere helft christen. Iets minder dan de helft droeg een hoofddoek. Niet alle moslim vrouwen dragen een hoofddoek. Het is meestal een persoonlijke keuze vertelde één van de vrouwen mij.

Vergis u niet, hoofddoeken zijn erg mooi en stijlvol. Een paar dagen in hun gezelschap en je denkt er zelf ook wel over na. Prachtige kleuren, verschillende manieren van omdoen en knopen. Naast een geloofs- is het soms ook bijna een modestatement.

Een herinnering uit de jaren zestig

Ik herinner me uit de jaren zestig dat mijn moeder ook altijd als zij de deur uitging een sjaaltje omknoopte. Dat zag er volgens ons als kinderen niet uit. Als het regende ging daar nog een plastiek kapje overheen. Dat is alweer 50 jaar geleden. Ze vond het altijd vreselijk, maar dat deed je toen als vrouw nu eenmaal in Bennekom in de jaren zestig. Wanneer ze ermee is gestopt, weet ik eigenlijk niet.

Stijlvolle hoofddoeken als identiteit

Jonge vrouwen uit Bosnië, Turkije, Nederland en Oostenrijk dragen nu in dit gezelschap heel stijlvolle hoofddoeken. Veel mooier dan die van mijn moeder vroeger. Ze zien het absoluut niet als een teken van onderdrukking, maar van identiteit. In Turkije zijn er nu overigens veel meer hoofddoeken te zien dan vijf jaar geleden. Dit is de invloed van Erdogan in het voorheen zo seculiere Turkije van Atatürk.
Ik weet niet of dat waar is en of Erdogan’s vrouw daar de oorzaak van is, daar kan ik niet goed over oordelen. Wel over het feit dat vrouwen de voorhoede zijn, aan hen is het zichtbaar op straat, zij stellen een daad. Aan mannen in Istanbul is niets zichtbaar islamitisch te ontdekken. Djellaba’s en lange baarden heb ik er niet gezien. Ook niet in de grote moskeeën.

De hoofddoekrevolutie ofwel een zichtbare strijd over en op de hoofden van vrouwen

In de wereld wordt een gelovige, islamitische en politieke strijd gevoerd over en op de hoofden van vrouwen. Ik heb het gevoel dat deze vrouwen dat aan kunnen, zoals de foto laat zien. Ze bedekken hun hoofd niet hun hersens.

Wies Houweling