Biologisch monisme viert hoogtij. Swaab stelt: “Wij zijn ons brein”. Geest ziet hij als een product van hersencellen. Religie wordt gezien als een brain state. De mens wordt vrije wil ontzegd. De argumenten van deze zogeheten neuraal deterministen overtuigen mij niet. De menselijke geest is weliswaar afhankelijk van het brein, maar niet extrapoleerbaar naar het brein.
Onze eigenheid, onze selfhood, het karakteristieke van ieder individu is in de hersenen niet terug te vinden. Neuraal deterministen maken van de mens het geestelijk equivalent van een skelet. Verschillen tussen individuen bestaan er nauwelijks meer. Dit is geen inspirerend schouwspel. Voor mijn vakgebied, de psychiatrie, is deze visie desastreus. Ik zal mijn mening dienaangaande nader toelichten.

Prof. van Praag is emeritus hoogleraar psychiatrie aan de Universiteiten van Groningen, Utrecht, Maastricht en het Albert Einstein College of Medicine in New York.

Over de thema’s in deze lezing publiceerde hij o.m.:
– God en Psyche. De redelijkheid van het geloven. (Boom, 2008)
– Het verstand te boven (Boom, 2013)
– Net voorbij de rede. Verkenningen op het grensvlak van vernuft
en verbeelding (Boom, ter perse).

Over zijn werk schreef Tjerk de Reus het boek: God, religie en het brein. In gesprek met psychiater Herman M. van Praag (Kok, 2011).

De muzikale omlijsting wordt verzorgd door Christoph van IJzerlooij, altviool.