Robotologica: domotica
Domotica
De manager van de zorginstelling was helemaal de weg kwijt van de technische ontwikkelingen in deze tijd. Domotica zag zij als dé oplossing voor tal van problemen in de zorg. Domotica zijn technische voorzieningen die het leven van ouderen en gehandicapten kunnen verlichten. Alarminstallaties, deuren die van zelf open en dicht gaan, lichten die automatisch aan- en uitgaan, kortom alles is mogelijk. Helemaal enthousiast werd de manager toen een robotje werd gedemonstreerd. Een soort sprekende pop, maar dan een met enige taalontwikkeling, die het stadium van ‘Mamma’ zeggen lang achter zich had gelaten.
Robotpop
Er werd een verzorgende omgeschoold om de pop te programmeren, en voor veel geld werd een robotje aangeschaft. In een persbericht werd verteld dat de robotpop een stimulans bij de bejaardengymnastiek ging worden:
‘Armen omhoog’, en de robot deed ook mee. De cliëntenraad wilde er het fijne van weten en organiseerde een demonstratie tijdens een vergadering. In een uur tijd van vruchteloos met een laptop in de weer zijn, brandde er even een groen lichtje op de pop. Verder gebeurde er niets, want de wifi die noodzakelijk is voor de ondersteuning, ontbrak. De robotpop slaapt nu.
Vergrijzing
In de wereld kunnen we verschillende processen waarnemen. We zien de toenemende krapte op de arbeidsmarkt, de grote toename van het aantal ouderen, de stijging van de levensverwachting en daaraan gekoppeld de zorgen over ons pensioen. Aan de andere kant waarschuwen bekende auteurs voor banenverlies door toenemende automatisering. Veel mensen komen zonder werk te zitten omdat hun werk door machines wordt overgenomen. Hoe kun je dan zorgen dat deze ‘overbodige’ mensen toch een zinvol bestaan leiden?
Duidelijk is dat mensen steeds ouder worden. De valkuil is echter dat hun belastbaarheid niet met de leeftijd meegroeit. Het idee dat een stratenmaker of een lasser in de zware metaalindustrie tot zijn 67ste of misschien nog langer door zou kunnen werken is absurd.
Zingevingsvolle oude dag
Hoe houden we dan de maatschappij draaiende? Door apparaten uit te vinden die dat zware werk over kunnen nemen. Als je naar de auto-industrie kijkt zie je een woud van robotarmen die heel veel werk van de mens hebben overgenomen. In de Nederlandse scheepsbouw zie je nog een legertje handwerkslieden bezig. Daar is nog heel wat eer te behalen aan automatisering. Niet heel onwaarschijnlijk is dat ons omringende landen op dit gebied al verder zijn, want de geschetste problemen zijn niet specifiek Nederlands of Europees.
Willen wij ouderen in de toekomst een zingevingsvolle oude dag bezorgen, dan moeten we nu maatregelen uitvinden om hun werkzaamheden te verlichten, maar sprekende poppen zijn goed voor de speelgoedwinkel.
Wouter Blokhuis