‘Traditioneel lidmaatschap past niet meer bij deze tijd’
Het gaat slecht met de kerken in Nederland. Zo bleek uit het onlangs verschenen rapport God in Nederland. Ledenaantallen nemen steeds verder af en mensen die wel lid zijn zijn vaak minder betrokken. De komende weken gaat Volzin in gesprek met voorgangers uit deze kerken. Hoe zien zij de toekomst? En valt het tij nog te keren?
Deze week deel 3: Wies Houweling, secretaris van de Vrijzinnigen Nederland
Lopen de ledenaantallen van de Vrijzinnigen terug?
“Een traditioneel lidmaatschap is een bezwaar voor mensen, dat past niet meer bij deze tijd. Onze vereniging is in 1870 opgericht als een netwerk om mensen te verbinden. Men kon toen lid worden want dat hoorde bij de wereld van toen. Nu kunnen mensen vriend worden van de Vrijzinnigen. Mijn kritiek op het rapport God in Nederland is dat men op een oude manier een oud instituut heeft onderzocht en zo tot de conclusie is gekomen dat de kerk terugloopt. Maar dat is dezelfde redenering als: Nederlanders worden geen lid meer van sportscholen dus men doet niet meer aan sport. Terwijl als je op straat rondkijkt er veel mensen aan het hardlopen zijn. Religie is niet dood, het heeft zich alleen ver geplaatst van de traditionele instituten.”
Het geloof in een persoonlijke God neemt af. Geldt dat ook voor de Vrijzinnigen?
“Vrijzinnigen zijn een beetje verlegen met het begrip God. We houden er niet van als dat te strak wordt ingevuld. We zijn wel uit het protestantste gedachtegoed ontstaan maar tegenwoordig zijn we veel breder. We zijn bijvoorbeeld sinds kort verbonden met de Universiteit voor Humanistiek. Waar het bij ons om gaat is dat mensen met elkaar op een spirituele zoektocht gaan en ervaringen daarin met elkaar delen. De een haalt dingen uit het christelijk geloof, maar dat kan ook uit het boeddhisme of het soefisme zijn. Soms noemen we iets wel ‘God’. Maar een persoonlijke God kennen we niet, dus het geloof daarin kan ook niet afnemen. Misschien dat het eerder zou kunnen toenemen.”
Hoe kan de kerk relevant zijn voor mensen van nu?
“Bij ons komen mensen die zoeken naar spirituele groei. Dit zoeken gebeurt in gemeenschappen, groepen met ouders en jonge kinderen, maar ook kleine groepen met alleen oudere mensen. Deze groepen zijn zeer relevant, dat horen we ook terug van mensen zelf. Men geeft om elkaar en komt samen om bij elkaar te schuilen en te zoeken. Juist omdat de samenleving steeds individueler wordt, vind ik zulke netwerken verschrikkelijk belangrijk.”
Werven de Vrijzinnigen actief leden?
“De vereniging bestaat uit 45 afdelingen verspreid over het hele land. Die organiseren zelf allerlei activiteiten waar mensen op af komen. Dat kan van alles zijn: een lezing maar een afdeling werkt bijvoorbeeld ook samen met een yogaschool. Wij willen van niemand leden afpakken. Daarom kunnen mensen lid zijn van een bepaalde kerk en tegelijkertijd vriend zijn van ons. Het lastige van vrijzinnigheid is dat we geen duidelijke dogma’s hebben. Als ik a zeg dan zegt de rest niet b, maar dan hoor ik het hele alfabet. We willen ons meer uitspreken in discussies op landelijk niveau, maar het is ingewikkeld om namens een groep mensen te spreken die allemaal verschillende gedachten hebben. We hebben nu zeven mensen uitgekozen die dat voor ons gaan doen. Ik vind dat ook belangrijk, vrijzinnigen mogen meer het achterste van hun tong laten zien in plaats van zwijgend af te wachten.”
Ziet u in de toekomst een plek voor de Vrijzinnigen in de samenleving?
“Het gedachtegoed en vermogen om mensen te blijven verbinden blijft. Maar ga geen leden tellen. Kijk in plaats daarvan naar de invloed op het gebied van inspireren, troosten en het verbinden van mensen. Er gaan ook dingen veranderen. Dat is waarom ik zo blij ben dat wij een vereniging zijn en geen kerk: verandering is bij ons niet beladen zoals dat vaak bij een kerk wel het geval is. Dit is een overgangstijd, dus in welke vorm we verder gaan weet ik niet. Van oudsher zijn wij vluchtheuvels in orthodox traditionele plekken. Daar blijven we doen wat we altijd deden: mensen met elkaar verbinden.”
Wies Houweling is sinds 2008 algemeen secretaris van de Vrijzinnigen Nederland. Ze studeerde theologie en heeft twintig jaar als predikant van de PKN gewerkt.
Tekst: Hannah van Moolenbroek
Bron: www.volzin.nu
Beste wies Houweling. Ik heb een stuk samengesteld: de TOEKOMST van de Kerk.
Daarbij een omschrijving: hoe kun je GOD ervaren zien. Ten derde: Jij en je Zielenleven met daarmee verbonden het systeem van meerdere levens op aarde.
De vraag is: hoe kan ik dit naar buiten laten komen in de Vrijzinnige Vereniging.
Mag ik een advies van je ontvangen of een gesprek. Hart Gr Joop Thijssen.
Overweg 22 Spankeren bij Dieren tel 0313 438798.
Beste Joop Thijssen, hartelijk dank voor je reactie. Over het stuk wat je hebt samengesteld kan ik kort zijn. De titel is de toekomst van de Kerk, wij zijn geen kerk. Ik zou je stuk dus vooral richten tot geloofsgemeenschappen die zich kerk noemen of kerk zijn.
Ik denk dat daar een uitgebreid ‘zendings’terrein voor je ligt,
vriendelijke groet
Wies Houweling.
Ik ben zelf in een doopsgezinde atmosfeer opgegroeid. Ik wist niet toen ik nog een kind was dat we tot een vrijzinnig kerkgenootschap behoorden. Het was me duidelijk dat we niet gereformeerd waren, want ik maakte nog deel uit van tijdsperiode die Verzuiling heette en ik ging naar deze kapper en niet naar die. Sinds ik theologie studeerde werd me wel duidelijk dat er een theologisch onderscheid bestond tussen de kerken. Maar ik was ‘humaan’ opgegroeid. Op basis van de weg van Jezus. De kerk of de gemeente heeft nog steeds deze betekenis: getroost worden door een Woord van gene zijde. En bereid zijn dat te willen doordenken. Ik ben wat eenvoudig misschien in mijn denken, maar aan die Jezus heb ik meer dan genoeg. Ik heb de mens lief. En wat dat betekent daaraan heb in mijn leven veerman voldoende. Laten ‘wij’ dan zoeken naar verbinding, het is me teveel me te verdiepen in allerlei andere religies. De weg van Jezus’ liefde voor de naaste en die doordenken is meer dan voldoende. Waarom niet ‘vrijzinnige’ gemeenten scheppen die daarop concentreren?
Beste Pieter,
hartelijke dank voor je reactie. Ik wil graag antwoorden op je vraag ‘Waarom niet je concentreren in groepen op de weg van Jezus’ liefde voor de naaste en die doordenken’
Daar is op zich niets tegen, dat gebeurt ook veel en daar moeten mensen ook vooral mee doorgaan. Ik zou graag iets extra’s willen toevoegen. Veel mensen zijn ook geïnteresseerd in andere religieuze stromingen, waarom kun je dat niet combineren? (Jonge) mensen zijn vaak niet meer christelijk opgevoed en hebben diverse interesses het is interessant om daar in een groep met elkaar over te praten.
vriendelijke groet
Wies Houweling