Vrij zijn

Navalny

Het overlijden van Aleksej Navalny op 16 februari raakte mij zeer. Als ik niet maar half fit was geweest, was ik naar de Russische ambassade in Den Haag gegaan om ‘iets te laten horen’. De dagen die volgden hield ik al het nieuws over de toedracht van zijn overlijden bij. Tijdens ’een wandeling’ overleden. Het klonk alsof je daar in het strafkamp geregeld wandelingetjes mocht maken. Ook de beelden van de afscheidsdienst en de begrafenis op het kerkhof volgde ik op diverse nieuwskanalen. Ik zag dappere mensen die ondanks het gevaar voor hun eigen leven de straat opgingen om Aleksej Navalny te eren. Waarom raakte dit alles mij zo?

Overheid en burger

Voordat ik theologie studeerde werkte ik tijdens mijn studie geschiedenis diverse jaren eerst als student-assistent en later assistent-onderzoeker bij de vakgroep Politieke Theorieën in Leiden.  Ik was in die richting ‘gespecialiseerd’. Mijn interesse lag bij denkers als John Stuart Mill, Jean-Jaques Rousseau en John Locke en de burgerlijke vrijheden. Interessant waren vraagstukken toen, of een staat mocht eisen dat je een autogordel draagt? Of zich bemoeit met ‘gezond’ eten. Alles wat de moderne natiestaat betrof en de relatie overheid-burger had mijn belangstelling. Het ging mij daarbij steeds om de vrijheden van burgers ten opzichte van overheden. Eerst waren die bevochten op tirannen, later bleken moderne staten steeds weer vrijheden om ‘administratieve’ op pragmatische redenen van individuen te beperken.

Vrijheid

Toen ik later alsnog theologie studeerde, was voor mij vrijheid nog steeds zo’n belangrijk concept. Nu de vrijheid om de eigen religie vorm te geven. Geen toeval dat ik aangesloten ben bij Vrijzinnigen Nederland. De vrijzinnigen wilden immers ook vrij zijn! Vrij van dogma’s en vrij van beperkingen. Er is, zoals ik het zie, ook geen groot verschil tussen politieke en religieuze vrijheden.  Dus als de politiek je geen ruimte gunt is er ook op religieus gebied in feite geen vrijheid of andersom. Voor de mens is vrijheid van zo’n groot gewicht omdat hij of zij ruimte moet hebben zich te vormen hoe die wil. Ook nieuwe ontdekkingen hebben die vrijheid nodig. Of die nu op artistiek, wetenschappelijk of technisch gebied liggen. Navalny stond voor die vrijheid en heeft daar een ongelooflijk hoge prijs voor betaald.

Katrijne Bezemer
voorganger van Zuid-Kennemerland en Voorburg/Sassenheim

Meer blogs …