Wij zijn Nederland (niet)

Er liepen honderden mensen onder mijn raam door die schreeuwden ‘Wij zijn Nederland, wij zijn Nederland’. Boos op de lockdown, bang voor de vaccinatie. Bange mensen schreeuwen, dat is bekend. Kunnen we nog gewoon met ze praten? Iedereen heeft waarschijnlijk wel een boos en bang mens in haar omgeving? Wat doen we daar eigenlijk mee? Negeren?

Basis democratie

Ik wil in een samenleving wonen waar mensen over alles met elkaar kunnen praten, dat is de basis van de democratie. Tegenwoordig heb ik het gevoel dat dat niet meer kan. We polariseren zo, dat er geen gewoon gesprek meer mogelijk is. In het dagelijks leven vermijden we die gesprekken dan ook het liefste. Ik schenk persoonlijk liever een kopje thee in voor een eenzame oudere dan dat ik een open gesprek met een vaccinatie weigeraar voer.

Die gesprekken zijn namelijk niet makkelijk. Het zijn de moeilijkste gesprekken, zweet en tranen. Toch zijn het misschien wel de gesprekken die het meeste opleveren. Niet alleen voor onszelf, maar ook voor de hele samenleving.

Gesprekken tussen partijen

Vorige week heb ik een aantal avonden heerlijk naar miss Marple gekeken, de oude detectiveserie van Agatha Christie. Miss Marple lost, als oud dametje, de moorden op en praat met iedereen, ook met de moordenaar.  Mijn gezelschap vond de miss Marple’s veel te ingewikkeld, je weet pas aan het einde wie de moordenaar is. Ze keken veel liever een Amerikaanse detectiveserie. Hier is veel duidelijker wie de goeden en wie de slechten zijn.  Gesprekken tussen deze twee partijen zijn er niet. Ze luisteren af en bespioneren elkaar. Aan het einde komt het tot een groot gevecht waar de goeden altijd winnen.

Niet zwart wit

De werkelijkheid is nooit zo zwart wit en ook niet zo beschaafd moordzuchtig als die van miss Marple. Toch is er wel het verschil namelijk dat van het gesprek. Zelfs de moordenaars van Miss Marple zijn echte mensen en krijgen gelegenheid te vertellen waarom. Er is nooit veel zwart wit, het is meestal grijs. In het grijze gebied zijn gesprekken mogelijk.

Waarom praten we dan niet meer met elkaar, durven we het niet? Durven we niet meer van mening te verschillen en elkaar toch te respecteren?

De mensen die langs liepen en schreeuwden ‘ Wij zijn Nederland’  zagen er volkomen normaal uit. Redelijke dwarsdoorsnede van de Nederlandse samenleving, er waren zelfs scootmobielen bij. Zij zijn niet Nederland, wij zijn het ook niet. We zijn het samen. We kunnen het wel aan Rutte overlaten, aan Halsema of aan de politie en de ME. Toch zullen we allemaal vroeg of laat een keer in gesprek moeten gaan, want het nodig voor het voortbestaan van de democratie in Nederland. Hier kan het nog, in de VS is het inmiddels onmogelijk geworden.

Niet dat een gesprek alles oplost, maar je kijkt elkaar wel in de ogen en begrijpt elkaar misschien iets beter.

Wies Houweling

Meer blogs …