Eva of Sneeuwwitje, hun appels als taboe
Vrijzinnige verboden vruchten?
Heeft het u ook aangenaam verrast dat het thema van de Boekenweek 2017 in ons geseculariseerde Nederland ‘Verboden vruchten’ was? Misschien dat niet iedereen de Bijbelse verwijzing heeft begrepen, maar die kun je toch niet ontkennen.
Als vrijzinnige blijf ik me verbazen, hoe christelijk onze cultuur eigenlijk is. Ik las vele stukken over zonde en vrouwen en appels, maar helaas niets over Sneeuwwitje. Die hoort voor mij als vrijzinnige echt bij dit onderwerp. De appel van Sneeuwwitje is ook veel gevaarlijker dan die van Eva.
Ligt het oerverhaal van de verboden vrucht niet in oude verhalen? Maar nergens iets over de giftige appel, alleen over de appels die kennis geven. Praten over verboden vruchten is een calvinistische insteek, die een sfeer oproept van lang geleden. Wie maalt er nog om verboden vruchten, alles mag toch, wat is er gevaarlijk aan?
De zonde van de vrouw
Daarnaast was ook de titel van het Boekenweekgeschenk, geschreven door Connie Palmen: ‘De zonde van de vrouw’. Hoe christelijk wil je het hebben? Verboden vruchten, schuld, zonde, vrouw. Al deze onderwerpen kwamen terug in het thema van de Boekenweek. Bekroond met een boekje, geschreven door een vrouw, over de zonde van vrouwen. Als teken van Nederlandse cultuur op haar hoogtepunt? Zijn we niets opgeschoten met de emancipatie van de vrouw, is zij nog steeds de belangrijkste draagster van verboden vruchten? Eigenlijk wel. De meeste jury’s bestaan uit mannen, de meeste bekende schrijvers zijn mannen, maar de meeste lezers zijn vrouw!
Appel van Sneeuwwitje
Als geseculariseerde Nederlandse had ik misschien eerder gedacht dat het ging om de appel van Sneeuwwitje. Leven wij niet in de tijd van verhalen, symbolen en rituelen? Liggen sprookjes gewoon ook net onder de oppervlakte, in het onder bewuste van onze cultuur? Zijn daar taboes, zonden en verboden vruchten? Had dat niet een veel spannender thema opgeleverd? Persoonlijk denk ik dat we in deze geseculariseerde wereld banger zijn voor de comateuze slaap door een hap uit de appel van Sneeuwwitje dan voor een hap van de appel van Eva die ons de kennis des onderscheids brengt.
Vrijzinnigen vinden het allemaal best, die zullen altijd beide verhalen waarderen, maar zijn banger voor de coma, dan de kennis. Wakker zijn en blijven, dat is het motto van veel vrijzinnigen.
Wies Houweling
Terechte conclusie, Wies.
En dan te bedenken dat in het Genesis–verhaal helemaal niet wordt gesproken over een appel. Wel over een “vrucht”. Kan dus net zo goed een banaan zijn geweest…..
Overigens moest ik deze blog lezend ook wel denken aan Persephone en wat zij aanrichtte door een hapje van een granaatappel te nemen. Vrouwen en het eten van fruit, daar mag blijkbaar geen zegen op rusten.
Ja, daar valt nog wel een appeltje over te schillen!