Terugkijken

Verhalen waarin mensen op hun leven terugkijken, spreken mij erg aan. Vaak zijn het verhalen waarin scholing, grote families, armoede en de oorlogsjaren een rol in spelen. Maar nog interessanter vind ik de verhalen waarin mensen terugkijken op hun innerlijk leven; hun meningen en gedachten. Daar geniet ik helemaal van. De opvattingen en veranderingen daarin, laten je de grote veelzijdigheid en veerkracht van mensen zien.

Mensbeeld

Zo hoorde ik het verhaal van iemand die als jonge man een groot bewonderaar was van het Russisch communisme. De betrokkene reisde naar de Sovjet-Unie om de ‘arbeidersheilstaat’ te bezoeken en keerde gedesillusioneerd terug. De schok was vooral dat er een rijke klasse was, die anderen uitbuitte en voorloog. Dat mensen zo oneerlijk waren vond de verteller het meest teleurstellende. Kortom, zijn mensbeeld was aan stukken gevallen. Hij was er nog steeds verontwaardigd over. Dat hij zelf ook een foute visie had gehad, realiseerde hij zich nauwelijks.

Zwart-wit denken

Een vrouw vertelde mij dat zij zich op jonge leeftijd actief had ingezet voor de vrouwenbeweging. Ze liep rond met ‘Baas in eigen buik’ op het lichaam geschilderd. Haar partner, een man, moest opeens de stofzuiger pakken en koken. Enkele avonden per week ging ze met andere bevrijde vrouwen ‘op les’ of onderling gewoon gezellig uit. Ze voelde zich serieus ‘ontwaakt’. De partners en ook haar echtgenoot, had het moeilijk. Was hij begripvol dan was hij een meeloper, indien kritisch; een bruut. Terugkijkend begreep ze niet waarom ze zo zwart-wit had gedacht in die jaren.

Kunst in handen van leken

Mooi, vond ik ook een dilemma dat een kunstenaar mij vertelde. Hij richtte zich op de schilderkunst wat hem geen vetpot opleverde. Op een bepaald moment kon hij extra gelden van de gemeente waar hij woonde krijgen, door mee te werken aan de Kunstuitleen. Die bracht publiek en kunstenaars bij elkaar. Hij moest daarvoor “een eigen, zeer geliefd kunstwerk loslaten in handen van leken”, zo beschreef hij dat. Een alternatief was, wat willekeurigs te produceren en in te leveren. Hij koos voor zomaar wat inleveren en had daar later enorme spijt van. Het publiek had zo nooit zijn pure werk leren kennen!

Katrijne Bezemer
voorganger van Voorburg-Sassenheim en Zuid-Kennemerland

Meer blogs …