Vrij, maar kwetsbaar
Soms heb ik het gevoel dat ik onzichtbaar ben. Op drukke plaatsen, zoals het station of een stoep in het centrum proberen mensen gewoon door je heen te lopen. Om te voorkomen dat ik bots met medeburgers slalom ik tussen menigten en mensen. Bijna niemand gaat opzij, toeristen zijn de druk, jongeren te haastig en ouderen duwen zich voort achter hun rollator. Afgelopen zaterdag deed ik boodschappen en met twee zware tassen liep ik terug naar huis. Slalommen gaat niet zo eenvoudig met twee grote tassen. Ik besloot mij breed te maken en niet opzij te gaan, op de korte route in het drukste gedeelte, tussen mijn huis en de supermarkt, niet voor toeristen, niet voor kinderwagens en rollators en ook niet voor een groep dollende jongeren. Ik maakte mijzelf mentaal breed, duidelijk aanwezig en onverzettelijk. Het lukte, ze liepen om me heen, niemand raakte me zelfs. Blijkbaar is het een truc, jezelf zichtbaar maken en uitstralen dat je niet opzij gaat. Het gebeurt dan ook, anderen gaan voor jou opzij. Het geeft wel een machtig gevoel van vrijheid.
Het is heel leerzaam te ervaren dat dit werkt, maar zo ga ik toch niet de rest van mijn leven over straat? Zo ga ik niet met mensen om, door vooraf te bedenken niet opzij te hoeven stappen voor andere mensen. Zouden veel mensen onbewust deze houding aan nemen op straat en zo inbreken op de vrijheid van anderen? Maken mensen gebruik van de kwetsbaarheid van anderen in het verkeer? Hoe kwetsbaar durf ik te zijn in de openbare ruimte? Ben ik een loser als mensen alsmaar tegen mij oplopen? En hoe zal dat gaan als ik ouder en kwetsbaarder wordt?
Ik houd van de openbare ruimte, ik houd van de stad. Ik ben van het beleefd groeten van mensen en goedemorgen zeggen in de trein of de bus, als ik naast iemand ga zitten. Als iemand niets terug zegt, vind ik dat ook een beetje vreemd. Maar elke morgen zeg ik het tegen de persoon in de trein waar ik naast kom te zitten. Ik wil graag dat dit in mijn leven een normale behandeling van andere mensen is. Zo wil ik zelf ook graag behandeld worden. Dat is mijn verhaal van de wereld waarin ik wil leven.
Vorige week zat ik een aantal keren in de bus in de omgeving van Arnhem en als mensen daar de bus instappen klinkt het ‘goedemorgen’ tegen de chauffeur en als ze er uitgaan ‘bedankt’. Aardig!
Mensen moeten zich natuurlijk vrij voelen in onze samenleving, vrij van druk, vrij van verplichtingen en van regels. Misschien is vriendelijk groeten ook een verplicht ‘moeten’ voor mensen en vinden ze dat het hun vrijheid beknot. Maar vrij voelen en vrij zijn is wel een proces van geven en nemen. Natuurlijk: de hele stoep is van jou, de hele straat, de hele trein, de hele bank, maar laten we het in godsnaam gezellig houden. Even opzij stappen of een groet beantwoorden beperkt vrijheid niet wezenlijk. En wie zegt dat vrijheid zonder enige verplichting is?
Al in een bus of een tram ligt de kwetsbaarheid en de vrijheid van ieder mens. Op het persoonlijke vlak het is altijd een verhaal hoe je in het grotere geheel past. Welk verhaal wil je vertellen over de wereld waarin jij leeft? Waar is het verhaal van deze straat waar jij een rol in speelt? Wat voor rol heb je?
Of een wereld een vriendelijke of vijandige wereld is hier in Nederland, daar heeft ieder zelf een stem in. Groet je of groet je niet, doe je een stapje opzij of loop je door. Een verhaal van vrij zijn en kwetsbaar zijn elke dag op straat.
Het verhaal van vrijheid is geen groot verhaal, maar een persoonlijk beleefd verhaal. Elke vluchteling kan zijn of haar eigen verhaal over vrijheid vertellen. Dat zijn verhalen van vrij zijn van onderdrukking, vervolging, honger en angst. Ook verhalen van vrij zijn om te bouwen aan hun eigen leven en de toekomst van hun kinderen.
Laten we ook ons eigen verhaal niet verliezen over onze vrijheid en onze kwetsbaarheid. In wat voor straat, trein of wereld willen we leven? Welke droom vertellen wij over onze samenleving?
Het begint met een stapje opzij en een stapje vooruit.
Wies Houweling
algemeen secretaris
Bron: De Linker Wang, met dank aan de redactie
Mooie overdenking. ik had graag de letters wat groter kunnen maken tijdens het lezen van deze tekst op mijn I pad. Het zou fijn zijn als iedeen die dat wil dit kan lezen. Het is een kleine aanpassing in het ontwerp van uw website. Dank u.
Het lijkt op drukke punten vaak of anderen niet worden opgemerkt. Dat is toch vaak schijn. Je breed maken helpt, maar roept ook agressie op als je al groot bent. Ik heb gemerkt dat als ik rechtuit loop en ik kijk opzij, dat dan veel mensen automatisch uitwijken. Mensen willen niet in aanraking komen met een ander en als de indruk bestaat dat de ander niet oplet, dan blijkt er ineens een automatisme op te treden waarin er wordt uitgeweken.
Omdat ik groot en lang ben zijn er mensen die zich al snel ergeren, maar sufheid wordt geaccepteerd, ook al is die sufheid gespeeld. Het lijkt mij leuk om eens te proberen met volle tassen, al kijkend naar de gevels recht uit te lopen. Ik denk dat het ook werkt.