Vrijwillig
De telefoon gaat over. Een metalen stem zegt:
‘U bent verbonden met de praktijk van dr. P. De praktijk is tot half twaalf gesloten wegens werkoverleg. Voor spoedgevallen kunt u bellen: …’
Even na half twaalf opnieuw gebeld. De telefoon gaat over. Een metalen stem zegt:
‘U bent verbonden met de praktijk van dr. P. Hier volgt een keuze menu. Voor spoedgevallen toets 1, voor het maken van een afspraak toets 2, voor herhaling of vragen over medicijnen toets 3, voor alle overige vragen toets 4. De hoog bejaarde patiënt zoekt op zijn eigenlijk iets te kleine telefoon nummer 4 en toetst dit in. ‘Al onze medewerkers zijn in gesprek, een ogenblik geduld alstublieft’. Een vreselijk muziekje klinkt …
Dit voorvalletje is uit het leven gegrepen. Zo wordt niet één mens te woord gestaan maar zo wordt haast iedereen te woord gestaan die een instelling belt, al is het zelfs gewoon de praktijk van je eigen huisarts. Natuurlijk moet het allemaal efficiënter. Belangenorganisaties meten de seconden die het neemt om bij een huisartsenpraktijk telefonisch contact te krijgen. Want als het spoed is hangt iemands leven er misschien vanaf. Maar wie weet of zijn probleem spoed is. In de stad bellen mensen al 112 als ze niet direct iemand aan de telefoon krijgen.
Vroeger waren zaken natuurlijk niet beter. De zorgverzekeraar was niet de machtige bureaucratische mastodont van tegenwoordig. Kwaliteitsprotocollen bestonden nog niet. Doktersassistentes mochten niet zelfstandig verrichtingen als een bloeddrukmeting doen. De telefoon werd bewaakt door de doktersvrouw die net als haar man de praktijk op haar duimpje kende. Wie opbelde kreeg haar vertrouwde stem aan de lijn.
Vooral ouderen missen het menselijk contact. Zij hebben niets met iemand die als eerste vraagt: ‘Wat is uw geboortedatum?’
Recentelijk sprak ik met een jonge knaap die vertelde dat hij vrijwilligerswerk deed. Op zondag is hij vrijwilliger op de spoedeisende hulp van een groot ziekenhuis. ‘Wat doe je dan?’ vroeg ik. ‘De mensen die binnenkomen zijn gespannen. Ik wijs ze de weg, maar vooral luister ik naar ze. Het is ongelooflijk wat mensen aan een jonge knaap als ik vertellen.’
Onnodig te zeggen dat deze jonge vrijwilliger zingeving vond in zijn activiteit. In deze tijd zijn er honderdduizenden mensen die vrijwilligerswerk doen. Misschien wel de ultieme mogelijkheid om de huidige, op zijn individualiteit gestelde mens te laten merken dat hij toch tot een groter geheel behoort.
Vrijwilligers … in den menschen een welbehagen.
Wouter B. Blokhuis
Zeer terecht, er moet toch een keer een halt worden toegeroepen aan deze versnippering van wat eens een samenleving was….
De fout zit waarschijnlijk in het vrije markt denken, dat met efficiëntie denkt steeds meer winst te maken, maar ten koste van de ‘gewone man’.