Wij spreken vandaag met voorzitter Hans Bouwmeester en voorganger Roos van Doorn van de afdeling Bennekom. Een vereniging bestaande uit leden met uiteenlopende levensbeschouwelijke achtergronden, opgericht in 1937.

Kunnen jullie kort iets vertellen over de afdeling?
Roos: “Onze afdeling bestaat uit een heel brede groep mensen. We hebben leden die putten uit allerlei levensbeschouwelijke achtergronden, waaronder humanistisch, vrijzinnig christelijk, esotherisch, of boeddhistisch. Sommigen passen niet direct binnen een specifieke categorie.” Mensen komen hier op zoek naar betekenis en verbinding, wat onze afdeling haar kleurrijke karakter geeft.” Hans knikt: “Precies. Die veelkleurigheid zie je ook terug in de activiteiten. We hebben een brede groep mensen die deelnemen, en dat zorgt ervoor dat iedereen iets van zichzelf herkent in wat we doen.”

Wat maakt jullie afdeling uniek?
Hans legt enthousiast uit: “We trekken veel verschillende mensen aan door ons uitgebreide programma op zondag en door de week. Je kunt op verschillende manieren betrokken zijn: als lid, begunstiger of belangstellende. Onze vereniging draait op de inzet van zo’n 90 vrijwilligers, afkomstig uit al die groepen.”

Wat voor activiteiten biedt de afdeling en wat maakt deze zo divers?
Hans: “Op zondagochtend hebben we altijd een bijeenkomst. Dit zijn vaak vieringen, waarbij Roos onze vaste voorganger is. Maar we hebben ook regelmatig gastvoorgangers. Roos vult aan: “Daarnaast zijn er stiltevieringen en is er een ‘Zin op Zondag’-commissie, die het hele jaar door interessante sprekers uitnodigt. Denk aan inspirerende sprekers uit de politiek, wetenschap en andere vakgebieden, met live muziek als omlijsting. Dat maakt het extra inspirerend.” Hans: “Door de week bieden we activiteiten zoals tai chi, een poëziekring, een introducerende cursus over het boeddhisme en nog veel meer.”

Welke thema’s komen vaak terug in de gesprekken binnen de afdeling?
Hans: “We praten veel over zingeving. Het mooie is dat iedereen daar een andere kijk op heeft. Sommige mensen vinden inspiratie in beeldende kunst en poëzie, anderen in filosofie, stilte en meditatie, of de natuur. Sommigen worden geraakt door de vieringen op zondag, terwijl anderen voldoening vinden in praktisch werk: zoals bezoekwerk, het verzorgen van een pendeldienst of bloemendienst. Zo kijken we naar elkaar om. Er is een enorme diversiteit in manieren waarop mensen zin vinden.”

Hoe kijkt de afdeling naar de persoon Jezus uit de Bijbel?
Roos: “Hier in Bennekom krijg je daar heel verschillende antwoorden op, van ‘Het leven van Jezus  vind ik heel inspirerend’ of ‘Ik ben niet kerkelijk maar ik ervaar wel de Christusnatuur’ of  ‘Jezus als verlosser van onze zonden, daar wil ik niets (meer) mee’. Dat laat goed zien hoe veelkleurig onze gemeenschap is.”

Wat is de gemiddelde leeftijd van jullie leden?
Hans lacht: “Dat is een verboden vraag! Hoewel het merendeel van de leden ouder is, zien we ook regelmatig jongeren die geïnteresseerd zijn in onze activiteiten.” Roos knikt instemmend: “Ik zie dat zowel ouderen als jongeren hier een plek vinden waar ze met elkaar verdieping in het leven kunnen zoeken. Toch is er op dit moment nog geen balans in de leeftijdsopbouw. Dat maakt het voor jongeren moeilijker om aansluiting te vinden, ondanks hun interesse in het gedachtegoed.” Hans gaat door: “De uiteenlopende achtergronden en levensvragen van onze leden leiden soms tot spanningen, ontzetting of verbazing. Dit hangt vaak samen met de verschillende zienswijzen op maatschappelijke thema’s.” Roos vult aan: “Het is best een uitdaging om elkaar te blijven vinden. Dat we steeds weer opnieuw de verbinding zoeken, ontroert me ook.” Hans: “Om jongeren te betrekken, werken we nu samen met een jongerenwerker. Die helpt ons om vanuit onze huidige vereniging ook de jongere generaties te bereiken en te verbinden met onze vereniging.”

Uit hoeveel leden bestaat de afdeling?
Roos legt uit: “Wij tellen nu ongeveer 180 leden/begunstigers die met elkaar een gemeenschap vormen en naar elkaar omzien. Daarnaast tellen we zo’n 400 mensen die niet officieel lid zijn maar wel onze nieuwsbrief ontvangen en regelmatig onze lezingen of cursussen bezoeken. Van deze groep zijn er ook nog mensen die eenmalig een van onze activiteiten bezoeken. Er zijn bij ons dus verschillende manieren waarop je betrokken kunt zijn, en dat maakt onze vereniging laagdrempelig.”

Hoe lang bestaat de afdeling al?
Hans: “De afdeling zelf is opgericht rond 1937, vlak voor de oorlog. Het gebouw waarin we nu zitten, stamt uit 1957 en staat midden in een woonwijk. Het is een typisch jaren ’50-gebouw; modern voor die tijd en geschikt voor allerlei activiteiten.” 

Hoe zijn jullie persoonlijk bij deze afdeling betrokken geraakt?
Hans: “Ik ben hervormd opgevoed, maar vond later mijn weg naar de vrijzinnigheid. Tijdens mijn promotieonderzoek in Utrecht raakte ik betrokken bij een open en inspirerende studentenkerk. Dat voelde als thuiskomen, en diezelfde sfeer vond ik later hier in Bennekom.” Bij Roos ging het anders: “Ik kom uit een hervormd gezin en heb zowel in als na mijn studententijd veel verschillende dingen gedaan op het gebied van zingeving en spiritualiteit. Vrijzinnigheid was toen onbekend voor mij. Pas toen ik gewezen werd op de opleiding Theologie, pastoraat en levensbeschouwing in vrijzinnig perspectief (OVP) ben ik me erin gaan verdiepen. Ik was meteen verkocht door de goede gesprekken die we op de opleiding hadden. Na mijn opleiding heb ik een paar jaar als gastvoorganger gewerkt en uiteindelijk ben ik hier als vaste voorganger terechtgekomen.”

Hoe zien jullie de toekomst van de afdeling?
Hans en Roos zijn hoopvol: “We zijn een actieve gemeenschap die op elkaar betrokken is. Daarnaast zitten we vol plannen om als afdeling sterk en relevant te blijven, ook voor de komende generaties.”

Het voelt een beetje bijzonder om een brief aan je te schrijven. Emotioneel ook wel. Maar ik voel de behoefte, merk ik. Want je bent hoe dan ook belangrijk voor me. En voor heel veel anderen, mag ik wel zeggen. Hoewel ik pas acht jaar de sleutel van jouw deur heb, ken ik je langer. Ik bezocht je tijdens wisseldiensten. En nog langer geleden kwam ik wel eens mee met mijn broer, toen hij inviel als organist. Maar goed, anderen zijn al tientallen jaren kind aan huis bij je. En dat wil wat zeggen.

Als ik naar je geschiedenis kijk, ben ik onder de indruk. Ooit zat een werkliedenvereniging met de prachtige naam ‘Helpt Elkander’ in een pand dat stond op de plek waar nu onze vergaderzaal zit. En ik hoorde – maar ook dat is natuurlijk van ver voor mijn tijd – dat aan de kant van de Peulenstraat eerst een kruidenierswinkel (later werkplaats) en een radiozaak waren gevestigd. Dat laatste spreekt me als radiomaker natuurlijk buitengewoon aan.

Sinds 1913 ben je verbonden met de Protestantenbond. Eerst zaten we in ‘Helpt Elkander’. Geleidelijk aan zijn we onze aanwezigheid daar gaan opvoeren. Eerst kwamen we alleen in de winter bij elkaar, na de oorlog ook in de zomermaanden, zo lees ik in het historisch overzicht van de NPB. Het ging, na wat ups-and-downs, in de jaren ‘50 zo goed dat we konden uitbreiden en van de drie panden aan de Peulenstraat één kerkruimte konden maken. “Een kroon op het werk van de oprichters van de geloofsgemeenschap”, schreven we destijds in de notulen. En zo is het ook.

Je ging in je huidige vorm officieel open op 18 maart 1958. Maar echt áf was je pas twee jaar later, toen kunstenaar Aart van Bennekum aanbood je gevel op te sieren met drie plastieken. Sindsdien ben je de ‘Kerk met de Beelden’. En wat voor beelden! Elia, de verloren zoon en de Samaritaanse vrouw. Drie figuren rond een – al dan niet figuurlijke – bron die hen voedt. Passender kan het niet op een kerkgebouw. En wij, de leden van de Kerk met de Beelden, vormen in zekere zin het vierde beeld. Ook wij zoeken een bron van waaruit we willen leven.

Jij hebt ons zoeken zoveel jaren een plek geboden. Een thuis, een haven, een fijne ruimte waar we elkaar ontmoeten en waar we, wie weet, ook af en toe iets hebben ervaren van een groter geheel waarin we staan. Een plek van lief en leed, van rouw en trouw, van ‘Helpt Elkander’. Een ruimte voor bezinning, verdieping, verwondering en verbinding.

En nu gaan we weg. Niet omdat we op je zijn uitgekeken. Zeker niet! Toen we in 1990 ons jubileumlied afsloten met ‘Voor onze NPB nog eens 100 jaar’, meenden we dat echt. Maar tijden veranderen. Ik ga niet uitweiden over de oorzaken, maar we moeten ons heil elders zoeken. Noodgedwongen. We vieren nog Pasen bij je (wat zal dat dubbel zijn…). Daarna breekt voor ons beide een nieuwe toekomst aan. Je blijft gelukkig mensen onderdak bieden en we hopen dat de nieuwe bewoners het binnen je muren straks net zo fijn krijgen als wij het hebben gehad.

We gaan je ontzettend missen. Je sfeer, je warmte, je nestgeur, je akoestiek – je thuisgevoel. We zullen erg moeten wennen, straks in de Parel. Best ironisch dat we ooit uit de Hervormde Kerk zijn gestapt en nu onderdak vinden in het Hervormd Centrum. Maar we blijven wie we zijn, de Kerk met de Beelden, de kerk van bronzoekers, mensen met een open blik en een houding van vrijheid, verantwoordelijkheid en verdraagzaamheid. De kerk van ‘Helpt Elkander’.

Het ga je goed, lief kerkgebouw. Bedankt voor alles!

Aries van Meeteren,
voorganger Hardinxveld/Giessendam

Iedere woensdagmorgen krijgen leden en vrienden van de Parklaankerk in Driebergen per mail een gedicht toegestuurd: Woensdag – Gedichtdag. Het eerste gedicht verscheen twee jaar geleden, op 3 februari 2021. Het was corona-tijd, kerken waren gesloten en ontmoetingen onderling waren spaarzaam. Met het sturen van gedichten wilden we in deze vervreemdende tijd een ontmoeting tussen mensen vormgeven rond een gedicht. Om te lezen en te herlezen en wellicht over te praten of te mailen onderling.

Het eerste gedicht was van Martinus Nijhof “De moeder de vrouw”, een klassieker. Er kwamen direct veel reacties op.

Veertien dagen later is Arthur Modderkolk het gedicht ook gaan ophangen bij het bankje op het Kloosterlaantje/hoek Engweg. Hij heeft voor die gelegenheid op het bankje een bordje geschroefd met het opschrift ‘Gedichtbankje’. Het Kloosterlaantje is erg in trek bij wandelaars, met name in de lock down periode werd er druk gewandeld. Er komen veel reacties van wandelaars, die de gedichten erg waarderen en een welkome onderbreking van de wandeling vinden. Naar aanleiding van het gedichtbankje hebben mensen die dit zagen op drie plekken in den lande ook een bankje gerealiseerd, in Vught, Ouddorp en Utrecht (in Utrecht is het bankje ‘Vaartse Rijmbankje’ gaan heten).

Inmiddels is het derde jaar ingegaan. Ruim honderd gedichten zijn verstuurd en opgehangen en het is nog steeds boeiend om gedichten uit te zoeken en stimulerende reacties te krijgen. Het gedicht wordt inmiddels op woensdagmorgen naar ruim 90 emailadressen gestuurd, gespreid over het land (ieder die zich opgeeft krijgt woensdagmorgen de mail met gedicht). Ook is er in 2022 een poëziemiddag gestart: High Tea Poëzie met ca tien deelnemers. Fijne gesprekken rond vooraf toegestuurde gedichten, over wat boeit, wat schuurt, wat ontroert in het gedicht.

1 – 1

In plaats van de som
leverde ik een gedicht in
bij de wiskundeleraar.

Hij zei: ik snap het niet.
Ik zei: dan staan we quitte

Korte toelichting: Erik van Os (1963) is vooral bekend als schrijver van kinderboeken en -poëzie. Hij schrijft vanaf 1989. In 2019 verscheen zijn poëziebundel voor volwassenen met als titel “Had ik maar leuke kinderen”. Zijn stijl kenmerkt zich door heldere taal, mooie metaforen en prachtige observaties.

Mauk van Heemstra, Parklaankerk, en Lia Hol, de Ontmoeting, hebben wat leuks te melden of beter gezegd te laten zien, een animatie over een nieuw initiatief dat zelfs al een beetje een beweging begint te worden: NieuwZinnig.
Je kunt de animatie hier vinden en de inhoud spreekt voor zich.

Word je er enthousiast van? Wil je iets bijdragen, tips doorgeven, ergens mee experimenteren, op de hoogte blijven of nog heel iets anders? Leuk, laat het ons horen via mail@nieuwzinnig.nl! Iedereen kan aanhaken, lid of geen lid. Maar ook elke connectie van iedereen. Stuur de animatie dus gerust door.
We zijn benieuwd naar je reactie!