The Passion

Een vrijzinnige Passion?

Jezus op straat

Ik vond Jezus op straat en kom hem niet laten liggen.  Hij stond gewoon in een hoekje, in de regen. Ik vind niet zo vaak dingen op straat en raap zelden iets op. Jezus was niet uit een raam gevallen, maar leek gewoon aan de kant geschoven. Ik heb hem meegenomen, als theoloog kun je hem niet laten liggen. Hij is wel van plastic en niet echt mooi, maar wel een klein stukje van de Passie. Van het grote verhaal van Pasen dat bekende Nederlands ook dit jaar in Amersfoort op straat vertellen en naspelen. Ik vraag me af hoeveel mensen dit ook zouden herkennen?

De Passie in huis

Maar wat moet je met zo’n plastic symbool? Ik heb nog nooit zoiets in huis gehad en eigenlijk komt hij er ook niet in. Hij staat beneden op de meterkast voor de trap. Mijn huis begint pas boven, dus hij is tot het  voorportaal gekomen. Sommige mensen zagen hem voordat ze de trap op liepen. De katholieken riepen verschrikt ‘Wat doet die daar?’ Ja, wat moet je met een lelijke Jezus op straat als goed vrijzinnige? Het is voor mij bijna dezelfde ongemakkelijke vraag als: wat moet je nu met The Passion op straat en op de TV?

The Passion

The Passion in Amersfoort

Ons kantoor is in Amersfoort, maar ik ga niet kijken naar The Passion. Dat gaat mij te ver. Er wordt een groot lichtend kruis rondgedragen door Nederlanders die het oude verhaal een nieuwe dimensie geven.  Het verhaal is zo sterk dat elke vertelling iets toevoegt. Maar is het mijn verhaal? Ik ga wel naar de TV kijken. Ik bewaar afstand, maar ben toch geïntrigeerd.

Het verhaal

Net zoals als ik Jezus niet op straat kan laten liggen, kan ik dit ook niet negeren, maar het is niet zo mijn ding. Het heeft iets van brood en spelen, terwijl het een oud verhaal is dat wordt verteld en met grote ernst wordt uitgevoerd.

Ik heb Jezus niet laten liggen omdat ik respect heb voor de traditie waar ik uit kom. Ik doe Jezus niet weg omdat ik iets heb met de verhalen. We moeten ze wel opnieuw vertellen, mensen de gelegenheid bieden ze opnieuw te vertellen nu. Door The Passion komt er iets door van het oude verhaal en ook van een nieuw verhaal.

Geseculariseerd Nederland?

De diepgang, iets dat me echt raakt op nieuwe wijze kan ik er nog niet in vinden. Ik ben wel overdonderd door de massa die het elke keer weer op de been brengt en de aandacht die het krijgt in een geseculariseerd land. Mijn Amerikaanse vrienden lachen zich rot. Hoe zo is Nederland een geseculariseerd land, met  tweede Paasdag vrij en de Passiespelen in de straten en op de TV?  Op een neonkruis en een groep bekende Nederlanders werp ik wel een blik maar haal ze niet in huis.

Wies Houweling

 

einde godsdienstsociologen

Het einde van de godsdienstsociologen

Smullen van een verdwijnende God

Enkele botte conclusies over secularisatie van godsdienstsociologen staan weer volop in de belangstelling. Het meerjarenonderzoek God in Nederland (met vanaf 1966 elke tien jaar een update) is een uniek onderzoek, zelfs wereldwijd. Het is nu tijd om er mee op te houden. De uitkomsten staan al vast, ondanks de uitbreiding van de vragen, iets wat we allang weten en zelf ervaren in de praktijk, God in Nederland verdwijnt. Ja, de oude vadergod en zijn huizen: de kerken verdwijnen.

Zonder moslims?

Je weet de uitkomst, maar je leest het toch weer gretig, maar deze keer ben ik wel erg teleurgesteld. Met de focus van het onderzoek op de traditionele instituten staat de uitkomst al bij voorbaat vast.
Het is eigenlijk een onderzoek naar de katholieke vader, de protestantse God en de individuele zinzoeker. Dit is een achterhaald beeld van religie in de Nederlandse samenleving. Je zoekt eigenlijk naar wat er nog over is van deze oude beelden. Hoe kun je in vredesnaam een huidig onderzoek doen naar God in Nederland, zonder moslims er bij te betrekken? Zo’n onderzoek kan geen nieuwe trends weergeven alleen maar de afbraak van oude instituten. Je weet wat niet meer is, maar helaas zijn godsdienstsociologen niet in staat te meten wat nieuw is.

Meer religie?

In 2006 schreef van der Donk, voormalig voorzitter van de Wetenschappelijke Raad, al in een studie van de WRR, dat we juist veel meer spreken over religie in het publieke domein. Er zijn elke dag meerdere artikelen in de dagbladen waarin religie een rol speelt. Lees de kranten en ook de tijdschriften er maar op na. Hoeveel boeken verschijnen er wel niet op het gebied van management over religie en spiritualiteit? Gaat dit onderzoek niet geheel voorbij aan de sociale en politieke betekenis van religie in Nederland?

einde godsdienstsociologen

Vrijzinnige beleving

Of het nu post-christelijk, christelijk, islamitisch of multireligieus is. Er is een duidelijke culturele politieke dimensie van religie in Nederland. Vanuit vrijzinnige beleving gaan cultuur en religie ook hand in hand. Waar houdt cultuur op en waar begint religie? Laten we godsdienstsociologen omscholen tot cultuursociologen zodat we relevantere onderzoeken krijgen die iets zeggen over de betekenis en relevantie van religie in de huidige samenleving.

Spirituele individuen

In onze samenleving heeft de exacte wetenschap gedeeltelijk de plek van God in genomen, ook de banken waren voor veel mensen nieuwe goden. Geesteswetenschappen, kunst, literatuur zijn de softe kanten geworden. Mensen zijn niet alleen exacte- en economische wezens, we weten allemaal dat er veel meer nodig is in het leven. Spiritualiteit vindt zijn weg. Dat mensen niet meer spiritueel zijn, daar geloof ik niets van.

Wies Houweling

Onderzoek: God In Nederland

Respect Ubuntu

Sta op voor respect

Sta op voor respect Agressieve reacties op sociale media zijn aan de orde van de dag. Recent reageerde Lodewijk Asscher, minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid, op zulke aantijgingen op […]

Dankbaarheid vluchtelingen

Dankbaarheid van vluchtelingen

Dankbaarheid van vluchtelingen Je hoort het nergens en niemand schrijft er over, maar wij verwachten toch dankbaarheid van vluchtelingen? Naast opgelucht, boos en angstig, vinden we dat ze dankbaar moeten […]

Vluchtelingenradio

Vluchtelingenradio om de kerst door te komen

In de trein zaten deze week drie jonge mannen met de telefoon afgesteld op het verslag van een voetbalwedstrijd. Ze zaten onderuitgezakt en half te slapen. In rust gebracht door geluid uit een telefoon. Mensen laten zich in andere sferen dommelen bij achtergrondgeluid, we leren dat al in de wieg.

Jonge mannen muziekdoosje

Deze drie mannen kwamen van Schiphol en hadden heel wat in te halen op voetbalgebied. Het geluid van de stem van de commentator susten ze onderuit in de bank en half in slaap. Net zoals vroeger het geluid van een babymuziekdoosje, veel mannen slapen nu ook als commentaar op voetbal gegeven wordt op de TV. Het geluid van de commentator is een soort muziekdoosje geworden om tot rust te komen.

Babymuziekdoosje

Een babymuziekdoosje kent bijna iedereen wel. Ik weet zeker dat wij er een hadden thuis, maar ik weet niet meer welk liedje. Mijn ouders trokken er bij mijn jongste broertje altijd aan als ze hem in het bedje legden. Meestal was hij in slaap voordat het muziekje afgelopen was. Ik vraag me wel eens af of het liedje dat gespeeld werd nog ondergronds ergens een invloed in ons leven heeft.

Radio 6 Soul en Jazz

Zo hebben we allemaal geluid nodig. Ik zet, als ik thuis kom, vaak radio Radio 6 Soul en Jazz aan, Voor mij een heerlijk vertrouwd geluid dat ontspant en van mijn huis een thuis maakt. Heel jammer dat deze zender stopt. Ik moet op zoek naar iets anders. Dat is nogal confronterend, want waar voel ik me thuis? Hoe kom ik aan een goede achtergrondruis?

Kerstruis

Zeker deze dagen, want rondom de kerstdagen luisteren mensen meer naar de radio. Juist deze dagen was radio 6 altijd prettig omdat ze Jazz- en Soulnummers in kerstsfeer brachten, vaak net iets anders dan de andere radiozenders. Overal is nu kerstmuziek en vaak op alle zenders dezelfde muziek. Je kunt er wat op tegen hebben, maar dan maak je het jezelf wel erg moeilijk. Het beetje variatie dat er was met Radio 6 is per 1 januari weg. Ik voel me daardoor ontheemd.

Vluchtelingenradio

Ontheemd door het verdwijnen van een radiozender in deze dagen, hoe vreemd kan het zijn. Pas echt ontheemd zullen vluchtelingen zich voelen in deze dagen. Komend uit een cultuur waar de viering van het Kerstfeest geen of veel minder aandacht opeist dan bij ons. Onze hele samenleving ademt twee weken lang Kerst. Naar welke radio zullen zij luisteren? Zullen ze massaal afstemmen op de geluiden van thuis? Ik zou het in hun plaats wel doen. Het helpt niet bij de integratie, maar ons kerstgeweld is toch bijna niet te verteren. Misschien kan een vluchtelingenradio in deze tijd helpen. Een zender waar op muziek en geluid te horen is waarbij mensen zich hier in Nederland thuis voelen. Een geluid van vrede en hoop dat je aan kunt zetten als je wilt ontspannen of gezellig thuis wilt komen. Een soort ‘Welkom vluchtelingen in onze pluriforme samenleving ruis’, niet te zwaar en intellectueel, gewoon een warme ruis.

Kerst

Aan het kerstgeluid in deze tijd ontkomen we niet, maar laten we ons er niet te lang door in slaap sussen, er is zoveel goeds en moois nog te doen!
Inspirerende dagen!

Wies Houweling

religieus humanist

Help! Ik ben religieus humanist

Soms denk ik dat ik onvermoeibaar religieus ben. Als ik op een andere plek was geboren, had ik op een andere manier vorm en woorden gegeven aan mijn eigen ‘geloofssysteem’, mijn eigen religie. Misschien is het voor mij heel goed dat ik in Nederland ben geboren, hier is religie mild en hebben we heel veel keus, ook uit hele bijzondere vormen.

Religieus humanisme

Religieus humanisme spreekt me al een poos bijzonder aan. Waar komt het vandaan? Wie heeft het uitgevonden? Ik kan u vertellen dat er van 1945 – 1946 voor de oprichting van het Humanistisch Verbond een religieus humanistische vereniging heeft bestaan. De taak van het religieus humanisme was ‘mensen te doordringen van het besef der innerlijke samenhang, hun het geloof in het leven en in de mogelijkheid tot scheppen van een samenleving van levenslustige mensen te geven.’
Het religieuze aspect moest tot uitdrukking komen in het besef van verbondenheid met medemensen, natuur en kosmos; het humanistische aspect in verwezenlijking van de waarden van waarachtigheid, gerechtigheid en naastenliefde.

Verbondenheid en waarden

Het gaat om verbondenheid en waarden, broodnodig in deze samenleving. Deze vereniging bestaat niet meer en is opgegaan in het Humanistisch Verbond. Het Apostolisch Genootschap noemt zich religieus humanistisch en sommige afdelingen van Vrijzinnigen Nederland ook. Meestal begint een echte vrijzinnige, zoals ik, voor zichzelf en sluit zich niet zo gauw aan bij een bestaande groep. Jammer. Maar misschien gaan er veel nieuwe groepen ontstaan, wie doet er mee?

Wies Houweling

Dappere hoofddoekrevolutie

Staan vrouwen met hoofddoeken altijd in de frontlinie op religieus gebied?

Als er grote omwentelingen zijn op dit gebied staan vrouwen kwetsbaar vooraan. Wendelmoet Claesdochter in 1527 die de brieven van Luther las, belandde als één van de eerste martelaren op de brandstapel. Vrouwen hebben het predikantschap bevochten met eigen doorzettingsvermogen en totale inzet zoals Anne Zernike in 1911.
Laatst was ik in Istanbul voor een conferentie van European Project for Interreligieus Learning (EPIL). De helft van de vrouwen was moslim, de andere helft christen. Iets minder dan de helft droeg een hoofddoek. Niet alle moslim vrouwen dragen een hoofddoek. Het is meestal een persoonlijke keuze vertelde één van de vrouwen mij.

Vergis u niet, hoofddoeken zijn erg mooi en stijlvol. Een paar dagen in hun gezelschap en je denkt er zelf ook wel over na. Prachtige kleuren, verschillende manieren van omdoen en knopen. Naast een geloofs- is het soms ook bijna een modestatement.

Een herinnering uit de jaren zestig

Ik herinner me uit de jaren zestig dat mijn moeder ook altijd als zij de deur uitging een sjaaltje omknoopte. Dat zag er volgens ons als kinderen niet uit. Als het regende ging daar nog een plastiek kapje overheen. Dat is alweer 50 jaar geleden. Ze vond het altijd vreselijk, maar dat deed je toen als vrouw nu eenmaal in Bennekom in de jaren zestig. Wanneer ze ermee is gestopt, weet ik eigenlijk niet.

Stijlvolle hoofddoeken als identiteit

Jonge vrouwen uit Bosnië, Turkije, Nederland en Oostenrijk dragen nu in dit gezelschap heel stijlvolle hoofddoeken. Veel mooier dan die van mijn moeder vroeger. Ze zien het absoluut niet als een teken van onderdrukking, maar van identiteit. In Turkije zijn er nu overigens veel meer hoofddoeken te zien dan vijf jaar geleden. Dit is de invloed van Erdogan in het voorheen zo seculiere Turkije van Atatürk.
Ik weet niet of dat waar is en of Erdogan’s vrouw daar de oorzaak van is, daar kan ik niet goed over oordelen. Wel over het feit dat vrouwen de voorhoede zijn, aan hen is het zichtbaar op straat, zij stellen een daad. Aan mannen in Istanbul is niets zichtbaar islamitisch te ontdekken. Djellaba’s en lange baarden heb ik er niet gezien. Ook niet in de grote moskeeën.

De hoofddoekrevolutie ofwel een zichtbare strijd over en op de hoofden van vrouwen

In de wereld wordt een gelovige, islamitische en politieke strijd gevoerd over en op de hoofden van vrouwen. Ik heb het gevoel dat deze vrouwen dat aan kunnen, zoals de foto laat zien. Ze bedekken hun hoofd niet hun hersens.

Wies Houweling

De rechtvaardige gastvrouw in paniek

We zijn geen gastvrij land met ruimdenkende mensen. Dat hebben we jaren geroepen, maar dat is niet zo. Gastvrijheid gaat dwars in tegen onze cultuur van ‘een koekje bij de thee’ en ‘liever alleen bezoekjes op afspraak’. Dat is de cultuur waarin wij leven. Als ’s avonds de voordeurbel gaat en ik verwacht niemand, dan schrik ik me rot. Ik ben niet gastvrij, maar geloof wel in gerechtigheid en vrijheid.

Is dat ook niet wat er nu gebeurt met de vele vluchtelingen die aanbellen terwijl we juist dachten na de crisis rustig bij te komen? Hoe naïef om te denken dat het ‘rustig’ kan, terwijl we jarenlang beelden van de oorlog in Syrië en Afghanistan via de diverse media volgen? Het is anders als mensen in nood op de stoep staan.

We zijn bang, al of niet terecht. We worden opgejaagd door angstverhalen in de media, die sommigen serieus nemen en anderen met bedenkingen aanhoren. Ver weg is de vluchteling een eenvoudig probleem, als er iemand aan de voordeur belt is dat bijna een bedreiging.

Er wordt een angstige wereld geschetst met constante bedreiging. Word wakker Nederland, voor vele mensen wereldwijd is dat een dagelijkse realiteit! In deze wereld leven we, en daarin kunnen wij een persoonlijke keuze maken voor angst of voor een wereld met gerechtigheid en vrede. Willen we leven in een wereld waarin iedere vreemde een potentiële terrorist is of ieder mens recht heeft op een eerlijke en open benadering?

Eigenlijk komen we dan uit bij de oude vraag: verwachten we iets goed uit de mens of alleen maar kwaad? Ik ben optimistisch vrijzinnig en ga voor het goede in de mens en zal proberen gastvrij te zijn en desnoods met het zweet op mijn rug de deur te openen.

Omdat dat de wereld is waarin ik leven wil en ik ook zelf zo behandeld wil worden.
Rechtvaardigheid zet ons over onze weerstand heen, toch? Onze rechtvaardigheid en onze keuze om niet in een bange wereld te leven maakt van ons goede gastvrouwen en –heren en van Nederland een gastvrij land.

Wies Houweling

Atheïsme Anne Fleur

Atheïsme is een mooi lied

Op ons verzoek zong Anne Fleur Kan, artiestennaam One Trick Pony, dit lied tijdens de finale van de spreekwedstrijd ‘Alle kunst is heilig’ in Paradiso op 15 juni 2014. Een lied dat je kunst kunt noemen, van een net aan het conservatorium afgestudeerde jonge vrouw. Een lied dat beelden schetst en waarschijnlijk veel verder gaat dan een preek.

Een lied dat paste bij het thema en een lied dat ook bij Vrijzinnigen Nederland onze vereniging de juiste vragen stelt. Hieronder volgt de tekst voor wie de woorden niet goed kon verstaan op het filmpje op onze website www.vrijzinnigen.nl.

ATHEISM

God sat on the pavement,
just outside my house with his head in his hands,
and his shoulders down
His face wasn’t happy or thoughtful or mad
No his worn-out face looked heartbreakingly sad.

So I invited him in for a cup of tea
but he told me he was good by showing a bottle of whiskey
Then he started crying, and it started raining,
he screamed at me and the thunder did too.

He said “Join me in my atheism, I don’t believe in myself no more.
Join me in my atheism, I don’t believe in myself no more.”

Then he took me by the hand and looked at his watch.
He said “12 hours left, is all you’ve got.
I gave you fucking paradise, you turned into this.
I’m hurt and disappointed, it feels like Judas’ kiss.

As punishment I gave you Hitler and Justin Bieber too
but some of you even liked them, so what am I to do?
Should I turn all the wine into water,
should I trade all cows for the what
should I make everyone remember, what they once forgot?”

He said “Join me in my atheism, I don’t believe in myself no more.
Join me in my atheism, I don’t believe in myself no more.”

“And why do you follow, the book and not your heart?
Why do you murder and give my name to the war?
Maybe you believe, still, but I have lost my faith.
Not only in myself, but in the whole human race.”

“So join me in my atheism, I don’t believe in myself no more.
Join me in my atheism, I don’t believe in myself no more.”

 

Blog Wies Houweling

Pech

Pech boot

Pech bestaat. Hoeveel pech er bestaat in de wereld weten we niet. Hoeveel boten met vluchtelingen niet aankomen of niet worden opgepikt weten we ook niet. Voor mensen die een beter bestaan zoeken is een boot naar Europa een ark van behoud, maar door een malafide mensensmokkelaars  verandert het bootje zo in een Vlot van Medusa waarop de sterkste overwint. Veel boten komen ook helemaal niet aan en vergaan met man en muis, pech.

Mensen reizen veel en steeds meer, niet alleen met een rugzak, maar gewoon via hun computer. Je kunt veel zien en meemaken via webcams, life in de wildparken van Afrika kijken, de vogels op  Bali horen of een straat in New York beleven. Waar is het beter, waar heeft het leven glans? Mensen blijven op zoek, zeker mensen die het niet goed hebben. In onze geschiedenis zijn grote golven van Nederlanders aan te wijzen die emigreerden als de economie in Nederland op een dieptepunt was.

Zo’n beslissing is zelden een impuls, maar altijd een weloverwogen beslissing om risico’s te nemen voor een betere toekomst. Er is veel verschil tussen rijk en arm, kansrijke en kansarme landen. Het is zichtbaar via alle media en mensen stappen dus op de boot naar een kansrijker en beter leven.

Chaos

Kijken mag wel maar aankomen liever niet, want dan wordt het in Europa een chaos. Wij minderen sterk op ontwikkelingshulp  en bouwen een muur om Europa, daar zit iets tegenstrijdigs in. De chaos buiten houden, in deze wereld waarin iedereen alles kan zien en overal naartoe kan reizen.

Zijn wij als Europa, een groot eiland aan het spelen?  Hoe lang houden wij dat vol? Wil je in zo’n wereld leven? Uiteindelijk zitten we niet opgesloten in een donkere ark, en we zien overal een wereld waarin mensen geluk zoeken. Mensen die een beter bestaan zoeken zijn niet per definitie criminelen, wel zijn er heel veel die ongelooflijk pech hebben gehad.

Pech om in het verkeerde land te zijn geboren, pech om op de verkeerde boot te stappen en pech om in het verkeerde land aan te komen of helemaal niet aan te komen.

Werken we mee aan een pech boot of aan een echte ark?

Wies Houweling