De afgelopen maanden werd ik drie keer oud-tante! Een soort oma als je geen eigen kinderen hebt. Een nichtje en haar partner en een neef met partner die in het buitenland wonen verwachtten hun eerste kind. Zo ook een echtpaar dat ik heel goed ken in Nederland. Een mooie mogelijkheid om geboortegebruiken te vergelijken. Van het nichtje uit Barcelona kregen we al snel te horen dat zij in verwachting was. Verder geen informatie nog. Van de neef en partner uit Boulder (Colorado) kreeg ik ook snel bericht. Zij stuurden echter ook direct medische gegevens mee.

Spanje

Na zo 16 weken kwam uit Barcelona bericht dat het verwachte kind een meisje was. In Spanje is er ruime kinderopvangmogelijkheid en is alles tot in de puntjes geregeld. Uit Boulder kwam rond de 16 weken zwangerschap ook bericht dat het een meisje zou worden (grappig het woord ‘worden’ in deze context). Maar de naam van het kindje werd ook al genoemd. Dat laatste gaf wat verwondering hier. Mag dat al? Over het kind in Nederland werd verder nog geen informatie gegeven maar het paar ging nog snel op vakantie.

De baby in Barcelona werd in november geboren. De ouders lieten daarop haar naam aan iedereen weten. Zij werden drie dagen in een speciale vleugel van het ziekenhuis opgevangen. Beide ouders konden daar leren hoe met de baby om te gaan. Het kindje in de VS waarvan de naam al eerder bekend was, werd met de Rocky Mountains op de achtergrond op de foto gezet. Beide ouders verbleven ook daar in een luxueuze vleugel van het ziekenhuis om bij te komen.

Het Nederlandse kind werd in Amsterdam in het ziekenhuis geboren. Helaas was de thuisbevalling ‘niet gelukt’. Rond 2 uur ‘s ochtends werd het kindje geboren, gelukkig ook gezond. Het bleek ook een meisje. Dat werd tegelijk met de naam aan iedereen bericht. De ouders kregen de opdracht het ziekenhuis zo snel mogelijk te verlaten! Om vier uur ‘s ochtends liep het nieuwe gezin door Amsterdam op weg naar huis. Gelukkig zou hier wel spoedig kraamzorg komen. Alle drie kinderen veroorzaakten grote blijdschap.

Katrijne Bezemer
voorganger  De Hoeksteen in Voorburg en in Bloemendaal (Zuid-Kennemerland)

Meer blogs …

Kenmerken van een religie

Omdat ik vroeger in Zwitserland heb gewoond, interesseert mij nog steeds wat daar gebeurt op maatschappelijk gebied. Online lees ik de Neue Zürcher Zeitung. Een artikel van 25 januari van Zeno Geisseler vermeldt hoe in Zürich de protestantse kerken met de ‘nieuwe religie’ van duurzaamheid/de klimaatbeweging omgaan. Waarom wordt de klimaatbeweging hier een ‘nieuwe religie genoemd? Nu, ze heeft er alle kenmerken van, stelt Geisseler. Een doelstelling, gedragscodes, martelaren en leiders. Ook zijn er afvalligen en bekeerlingen. Ik realiseer me, dit lezende, dat veel emoties die vroeger rond de persoon van de lijdende Christus bestonden, zich nu hebben geconcentreerd rond het beeld van een lijdende planeet aarde.

Fossiele brandstoffen centraal

Het artikel laat dit onderwerp verder rusten maar beschrijft hoe de protestantse kerken van Zürich zo snel mogelijk het gebruik van fossiele brandstoffen voor hun gebouwen willen terugschroeven. Sneller dan de politiek van de bedrijven en instellingen verlangt. Ze willen dit bovendien laten opnemen in hun kerkorden. Zo dragen de kerken tegelijk zorg voor hemelse en ‘athmosphärische’ doelstellingen, is de geestige kop van een alinea in het artikel. Een geïnterviewde predikant, Willi Honegger, is zeer verbolgen en vindt de insteek van de kerken ergerlijk. Het plan zou alleen voor ‘die Bühne’ zijn, om te laten zien hoe klimaatvriendelijkheid de kerken wel zijn. Hij slaat het feit over hoe bijzonder het is, dat ‘van onderaf’, een volksbeweging, een wijziging van de kerkorden is geïnitieerd.

Nederlandse parallellen

De invloed van de klimaatbeweging op de kerken is ook in Nederland toegenomen. In diverse gemeenten werken hier kerken samen. Tussen kerkleden ontstaan zo ook nieuwe contacten. Eén kerkgebouw open op zondag in plaats van bijvoorbeeld drie, scheelt veel aan verwarmingscapaciteit. Dat helpt het besparen van fossiele brandstoffen. Maar het is wel nodig ook andere overwegingen erbij te betrekken. De kerken moeten niet te ver weg zijn om naar toe te gaan. Ook moet het in het open gebouw niet te koud zijn. Juist ouderen hebben een wat hogere temperatuurinstelling nodig. Ook wijzigingen op kleine schaal voegen toe. Niet elk kerkgebouw kan zonnepanelen op het dak leggen. Waar dat kan een bijdrage leveren aan de duurzaamheid, is een mooi doel!

Katrijne Bezemer
voorganger in Zuid-Kennemerland en in Voorburg/Sassenheim

Meer blogs …

Foto: Benjamin Darlington / Shutterstock.com

 

Haast

Na de drukke maand december volgen de relatief stille maanden januari en februari. Als het vriest ontstaat wel even drukte met de prangende vraag of de Elfstedentocht doorgang kan vinden. Meestal blijft het dan toch bij het rijden op de kleinere plassen en vaarten. Vlak bij mijn huis zijn dat vooral de slootjes die tussen de straten liggen. Kinderen gooien vaak takken op het ijs voordat het sterk is. Langs de kanten proberen ze er al op te staan. Ze hebben haast, ze kunnen niet meer wachten. Maar de natuur laat zich niet opjagen. Ze neemt de tijd die nodig is. Dat zou ons tot voorbeeld kunnen zijn.

Geen doel meer

In november kwam bij uitgeverij Boom het boek Democratie vraagt om religie uit, van de Duitse socioloog en maatschappijcriticus Hartmut Rosa. Rosa wijst op de haast en drukte die onze moderne samenleving kenmerkt. Velen, vooral jongeren, krijgen een burn-out. Rosa probeert met bewustwording dit tij te keren. Onze samenleving kenmerkt zich door ‘razende stilstand’ stelt Rosa. Het beeld wat je daarbij voor ogen kunt nemen is van een rad waarin een hamster of muis rent. Voor die diertjes is het rad een welkom tijdverdrijf. Maar voor een mens in zo’n rad is het anders.  Mensen willen dat er een doel is, een perspectief. Het rad biedt dat niet, je gaat nergens heen. Voor velen was het levensdoel, dat hun kinderen ‘beter terecht zouden komen dan zij zelf’. De razende stilstand houdt in dat ieder probeert een status quo te handhaven. Maar dat lukt niet meer. Er wordt steeds meer van je gevraagd wat je niet kunt leveren. Boosheid is het gevolg.

Religie als alternatief

Rosa ziet een betekenisvolle rol van religieuze gemeenschappen voor de politiek. De religieuze gemeenschappen kunnen, alleen door hun bestaan al, een nuttig alternatief voor deze ‘razende stilstand’ bieden. Zij hebben een andere tijdsindeling en volgen oude rituelen. Zij doen maar gedeeltelijk mee in de moderne ‘rat race’. Bovendien berichten zij hun volgelingen dat hun leven van betekenis is. Bieden zo ook onze vrijzinnige verenigingen een alternatief in de woeste storm van het alledaagse leven? Dat zou ons bestaan nog een extra betekenis geven.

Katrijne Bezemer
voorganger van Vrijzinnigen Voorburg/Sassenheim en Zuid-Kennemerland

Meer blogs …

Obsessie

Een gesprekskring over vrouwelijke filosofen werd vorig seizoen afgesloten met een film van Digna Sinke over de Nederlandse filosofe Belle van Zuylen (1740-1805). De film laat uitvoerig haar relatie met Benjamin Constant zien, maar laat ook composities van haar hand horen en laat Belle denkbeelden uit haar omvangrijke oeuvre uitspreken. Na het bekijken van deze film merkte een lid van mijn gesprekskring heftig op dat ze Belle van Zuylen ‘schandalig’ vond. Ik begreep eerst niet wat ze bedoelde. Zij vond dat Belle van Zuylen met haar in de film hunkerende liefde en ‘obsessieve’ aandacht voor Benjamin Constant afbreuk deed aan haarzelf en in feite alle vrouwen. Belle van Zuylen was daarmee erg in haar achting gedaald.

Een held op sokken

Ik moest hier aan denken toen ik in de NRC de kritiek las op de nieuwe film over Napoleon (1769-1821) van de Britse regisseur Ridley Scott. De liefde van Napoleon voor zijn eerste echtgenote Joséphine wordt hierin breed uitgemeten. De Fransen (waar en wie specifiek weet ik niet) waren hier helemaal niet over te spreken. Napoleon is voor velen een held of op zijn minst een bijzonder persoon. In de film zou Napoleon als ‘watje’ zijn weergegeven. Zwijmelend naar zijn geliefde, steeds met haar bezig in gedachte, terwijl op het slagveld anderen hun leven waagden. Napoleon had ook tijdens een staatsgreep angstig gekeken. De film zou bovendien anti-Frans zijn!

Echte liefde maakt gelukkig

Maakt liefde inderdaad blind en je tot minder dan je bent? Gek genoeg is de algemene mening van psychologen dat ongelukkig en arm zijn juist leidt naar kortzichtigheid en bewustzijnsvernauwing. Liefde (en tevredenheid) zou daarentegen leiden naar een grotere intelligentie en een grotere openheid naar ‘het gelukkige toeval’! Dat laatste zorgt er voor dat het leven je meezit. Een mogelijkheid is dan dat helaas Belle en Napoleon zich ongelukkig voelden als ze aan hun geliefde dachten. Volgens de prachtige Bijbeltekst (1 Korintiërs 13) oordeelt de liefde in elk geval niet en is de echte liefde geduldig en vriendelijk. “Liefde is niet jaloers, vervalt niet in grootspraak, in eigendunk. Ze verheugt zich niet in onrecht, ze vindt vreugde in de waarheid. Ze kan alles verdragen, ze blijft geloven, blijft hopen, nooit geeft ze het op.” Ik wens ons allen een dergelijk liefdevol nieuw jaar toe.

Katrijne Bezemer
voorganger van de afdelingen Zuid-Kennemerland en Voorburg-Sassenheim

Meer blogs …

 

In de afgelopen maand werd er opnieuw veel gesproken over groepen: ‘de Israëliërs’, ‘de Palestijnen’. Je bent vóór de één en fel tégen de ander.
Bij de aanslag van Hamas werden ten minste 1.300 Israëliërs op gruwelijke wijze vermoord, waaronder 220 soldaten en 45 politieagenten en er waren meer dan 3.400 gewonden. Tweehonderd mensen werden ontvoerd en gegijzeld. Maar deze barbarij is voor de Israëlhaters een bijzaak, iets waar ze het niet over willen hebben. Een analist in een populaire talkshow zei zelfs: “De Joden hebben er wel een beetje om gevraagd…”

Bij de strijd tegen Hamas in de Gazastrook zijn op het moment dat ik schrijf 5791 Palestijnen om het leven gekomen, onder wie 2360 kinderen en 1292 vrouwen. Er zijn al meer dan 15.000 gewonden. Maar deze niet-proportionele geweldspoging om de terreurbeweging uit te schakelen is iets waar in Israël zelf en door westerse politici liever van wordt weggekeken. Zijn ze niet zelf verantwoordelijk voor deze ellende, Israël heeft het recht zichzelf te verdedigen.”

Maar het gaat in alle gevallen om mensen. De tranen staan in mijn ogen als ik op tv een moeder hartverscheurend zie huilen omdat haar man vermoord is en haar dochter is weggesleept naar één van de tunnels onder Gaza terwijl haar ouders eens werden omgebracht in de Holocaust. Ik zie niet een Israëliër, ik zie een mens.

De tranen staan in mijn ogen als ik de radeloosheid zie in de ogen van zovelen in Gaza omdat ze al zo lang opeen gepakt zitten in één groot kamp, omringd door dood en vernietiging en waar ze willens en wetens verstoken blijven van water, gezondheidszorg en elektriciteit. Ik zie niet Palestijnen, ik zie mensen.
Wat valt er nu partij te kiezen? Welk doel dient het om de ene of de andere vlag te hijsen? Er zijn aan twee kanten zoveel mensen gedood, gewond, voor hun verdere leven getekend door trauma. Het gaat om mensen. Op hun gezicht zie je peilloos verdriet, wanhoop, pijn. Niet dat ze tot een bepaalde groep behoren. Zouden mensen van beide vijandelijke groepen elkaar wel eens in de ogen zien en tot zich laten doordringen dat ze een medemens zien, ‘die is zoals ik’?

Er is een experiment dat in de psychologie wordt beschreven als een van de moeilijkste experimenten: kijk eens een ander vier minuten onafgebroken in de ogen. Dat brengt mensen dichter bij elkaar dan welk contact ook. Amnesty International heeft een video gemaakt waarin een aantal Europeanen vier minuten lang in de ogen kijken van vluchtelingen die nog geen jaar in Europa wonen. Amnesty hoopt met de video te laten zien dat we voorbij grenzen moeten kijken en elkaar meer moeten gaan zien voor wat we zijn: geen buitenlander, asielzoeker of vluchteling, mindere of meerdere, maar als mens. Bekijkt u eens dit filmpje op internet: ‘Look Beyond Borders’.

De Joodse filosoof Emmanuel Levinas (1906-1995) schreef over Het gezicht van de Ander: “De verschijning van het weerloze gelaat van de Ander kan mij ertoe bewegen de zorg voor het eigen ‘zijn’ te vergeten, de Ander doet dan, met andere woorden, een appèl op mijn verantwoordelijkheid.” Je wordt mens door een ander in de ogen te kijken. Aan fysiek geweld, aan het beroven van iemands vrijheid gaat dus, volgens Levinas, een fundamentele andere vorm van geweld vooraf: het ontwijken van de blik van de ander, de ontkenning van het gelaat. “Het gelaat toont, net als de naakte gestalte, de menselijke kwetsbaarheid. Het gelaat roept, vanwege de onmiddellijke kwetsbaarheid die het toont, op tot mededogen.”

Peter Korver
voorganger Majellakapel in Naarden-Bussum

Meer blogs …