Een heilig vrijzinnig voorwerp?

Bij ons thuis was vroeger de afwas een gezellig moment. Terwijl we wasten en droogden, hadden we fijne gesprekken. De Ikon heeft ook jarenlang een tienerprogramma gehad dat tussen ‘Eten en afwas’ heette. Ik vond het altijd een mooi programma. Een afwaskwast is voor mij een symbool van deze momenten, maar mag ik hem ook heilig noemen?

Heilig voorwerp
Vanuit het internationale vrijzinnige verband die volgende week een conferentie houdt in Nepal heeft gevraagd of iedereen een persoonlijk heilig voorwerp mee wil nemen. Dat kwam behoorlijk bij mij aan. Help, ik heb geen heilig voorwerp! Hoe kunnen ze dan nou vragen. Vrijzinnigen hebben toch geen heilige voorwerpen? Bij vrijzinnigen is alles een beetje heilig of een beetje niet.

Nieuwheilig.nu
Nu is er vorige week een prachtig magazine verschenen over het nieuwe heilig met daarbij een website www.nieuwheilig.nu met veel informatie en nog meer interessante artikelen. Ik hoopte dat dit tijdschrift mij zou helpen met het zoeken naar een nieuw heilig voorwerp. Na verschillende uitspraken waar ik absoluut geen voorwerp bij kon verzinnen stuitte ik op de uitspraak van Janneke Stegeman: “Waar maakt het zogenaamd alledaagse ons sprakeloos? Daar ontstaat ruimte voor nieuwe vormen van heiligheid.”

Afwaskwast
Zou daar een voorwerp bij te verzinnen zijn, zoals de afwaskwast? Een afwaskwast als teken van de wens dat je van schoon wassen houdt. Niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk. Dat je houdt van de gesprekken tijdens het afwassen en van het schoonwassen. Dat je het liefst iedereen wel zou willen schoonwassen, dat je van vuil houdt. Dat het leven nooit schoon is, maar een doorlopend karwei net zoals de afwas?

Wat is u heilig?
Het is iets anders dan het heilige moment van de voetwassing, maar het past meer bij mij. Ik heb wel grote aarzeling om een afwaskwast heilige te noemen. Ik kan alleen niets anders verzinnen, heeft iemand een beter idee?

Wies Houweling
algemeen secretaris Vrijzinnigen Nederland

Meer blogs

 

 

Heilig is iets anders dan goddelijk

Een ongelofelijke verbazing… Als ik aan het heilige denk, dan is dat iets heel menselijks: je staat met je mond vol tanden. Maar het woord ‘heilig’ wordt doorgaans gebruikt als verwijzing naar het goddelijke: naar een andere, hogere, betere wereld, die het schamele bestaan kan verrijken. Het heilige geeft houvast, het staat voor een waarheid die al onze onzekerheden overstijgt, die onwrikbaar is:

‘Dat is voor mij heilig’, zeggen we dan
Het heilige is echter iets anders dan het goddelijke. Het breekt in, verwart en beangstigt, en fascineert tegelijkertijd. Zo heeft Rudolph Otto het een eeuw geleden al gezegd in zijn boek Das Heilige. Sacraal, dat andere woord voor heilig, betekent eigenlijk ‘insnijden’, ‘kerven’. Het komt van het Latijn secere, snijden. Het heilige schokt en doet pijn. Georges Bataille schreef er in 1953 een prachtige tekst over, ‘Het heilige in de twintigste eeuw’. Hij gaat zover het heilige een vorm van geweld te noemen, en dat geweld hoeft helemaal geen letterlijk, lichamelijk geweld te zijn. Het zit, zegt hij, in onze verbeelding, onze dromen, in onze poëzie. ‘Wat de ervaring van het heilige voortstuwt, is de ontzetting. Maar juist dan worden we gegrepen door een soort roes, geestdrift of triomf: iets waarvan het geweld van de poëzie een idee kan geven.’

Dat klinkt behoorlijk heidens, zo’n visie op het heilige. Maar dat is niet zo. We bevinden ons in het hart van de religieuze tradities van onze cultuur. Het christendom zit er vol mee. Dat laat Navid Kermani zien in zijn boek uit 2015: als ik de Duitse titel vertaal, luidt die Ongelofelijke verbazing – over het christendom. In korte hoofdstukjes neemt hij steeds een thema en een beeld als uitgangspunt. De ‘Kruisdraging’ van Botticelli bijvoorbeeld, of Dürers ‘Job op de mestvaalt’. Hij kijkt als moslim naar heel die rijke, rare wereld van het heilige die het christendom heeft voortgebracht. En hij verbaast zich, is van slag, wordt in verlegenheid gebracht, voelt zich aangetrokken, is vol ongeloof. Liefde, vernedering, kruis, dood, offer, spel, lust en uittocht zijn enkele van de woorden die Kermani gebruikt als titels voor zijn hoofdstukjes.

Hij presenteert ons een christendom waarin het heilige centraal staat, niet het goddelijke.

Toch een beetje heil in het heilloze
Daarom is het jammer dat de Nederlandse uitgever die veelzeggende titel veranderde in Goddelijke kunst. Dan ben je alle spanning kwijt. En met de ondertitel verdween ook het christendom. Natuurlijk, wie zit er nu te wachten op dat christendom? Dat is niet meer van deze tijd.

Dat Kermani’s onderzoek naar het heilige juist midden in deze tijd staat, blijkt wel uit het vervolg. Een jaar later komt hij met een boek over vluchtelingen. Hij reist met ze mee, in bussen, vrachtwagens, langs snelwegen door de Balkan, en rapporteert zijn ervaringen. Einbruch der Wirklichkeit noemt hij zijn boek. Mooi gevonden, want in het Duits betekent Einbruch inbreken, maar ook ineenstorten. Ik lees Kermani’s boek over de vluchtelingencrisis als een direct vervolg op zijn boek over het heilige. In beide boeken spat de verbazing, ja de ontzetting van elke bladzijde. En dan wordt het heilige opeens heel concreet:
de vluchteling is de heilige indringer die de Europese werkelijkheid verstoort, verandert.

Ik ervaar Kermani’s boek als een heilige plek waarin je ronddwaalt. Vroeger kon je naar de kathedraal, nu hebben we boeken die de functie van de heilige plaats overnemen. Het werk van Rutger Kopland is voor velen eigenlijk ook zo’n plaats: een wonderlijke wereld waaruit je maar niet wegkomt. Misschien had Bataille gelijk door juist de poëzie te noemen als het over ‘nieuwheilig’ gaat, over het heilige in onze eeuw. De plaats die Kermani inruimt voor het heilige maakt me sprakeloos, vervult me soms met afschuw, maar ontroert en troost me ook. Misschien is dat helemaal geen tegenstelling, en betekent inspiratie altijd dat iets of iemand op je inbreekt. Toch een beetje heil in het heilloze.

Laurens ten Kate

Meer blogs

Omgang in vrijzinnig perspectief

Een jongeman koos als studierichting na het vmbo die van onderwijsassistent. Dat is een mbo niveau 4 opleiding. In die opleiding wordt veel aandacht aan de praktijk geschonken, wat betekent veel stagelopen. Er is groot gebrek aan leerkrachten dus als een stagiaire het goed doet wordt hij al gauw alleen met een klas gelaten. In de lagere groepen heeft de jongeman een limiet gesteld aan de tijd dat hij alleen is met een klas. Vooral jongere kinderen, zegt hij, vliegen soms spontaan in je armen en ik wordt door sommige ouders toch al met de nodige achterdocht bekeken: Wat doet hij hier?

In deze tijd is de omgang met de medemens een probleem aan het worden. Bij een spontane beweging moet je al oppassen, zeker als je niet tot de onderste sporten van de maatschappelijke ladder behoort. Voor je het weet wordt een beweging onder het vergrootglas gelegd. Natuurlijk zijn grensoverschrijdende handelingen die plaatsvinden in het kader van machtsmisbruik uit den boze. Maar de vraag is wanneer en hoe maak je daar een eind aan. Nog goed herinner ik mij een, wat toen nog onderwijzeres heette, op een christelijke lagere school. Een geschiedenis van enige decennia geleden. In het schoolgebouw was een trap. De hoofdonderwijzer speelde het klaar om een gesprek te beginnen met de onderwijzeres als hij onderaan de trap stond en zij, natuurlijk in een rok of jurk gekleed, bovenaan. Toen dat een paar keer was voorgevallen is zij van school veranderd.

Wat neem ik hiervan mee? Grensoverschrijdend gedrag is niet nieuw. Het is vernederend voor wie er mee te maken heeft. Als het voortkomt uit machtsmisbruik en als chantagemiddel wordt gebruikt is het ziekelijk. Ziekelijk is ook grensoverschrijdend gedrag naar kinderen maar niet elke grootvader die zijn kleindochter even op schoot neemt is daar mee bezig. Dat betekent dat je voorzichtig moet zijn met het etiketteren van gedrag. En dat geldt denk ik ook naar de omgang van volwassenen onderling toe. En zeker geldt dat ten aanzien van het in de openbaarheid brengen van gedrag dat als grensoverschrijdend wordt herinnerd.

De huidige trend in de media wat betreft de omgang met elkaar mag niet leiden tot het nalaten van het aanraken van de ander. De Bijbelse geschiedenis leert ons hoe zinvol een aanraking kan zijn. Het is de zingeving van het contact te weten dat een ander mens naast je staat.

Wouter Blokhuis

 

Meer blogs

De Kip Of Het Ei Van De Eenzaamheid

In een tweetal projecten waar ik momenteel bij betrokken ben speelt eenzaamheid een rol. Het is een boeiend en actueel onderwerp dat regelmatig een prominente plaats krijgt in kranten en tijdschriften. Soms betreft het overledenen die door niemand worden gemist. Soms betreft het ouderen die in een tehuis wonen en waar vrijwel niet naar wordt omgekeken of mensen die in een isolement zijn geraakt door taalproblemen. Het zijn mensen die door hun omgeving uit het oog zijn verloren.

Een van onze buurtgenoten is mevrouw R., een actieve dame van midden tachtig die regelmatig de fiets pakt om boodschappen te doen in het winkelcentrum. Ze krijgt bijna dagelijks bezoek van haar kinderen, kleinkinderen, neefjes en nichtjes en laat zich per taxi naar iedere verjaardag brengen. Ze praat graag en veel met voorbijgangers en heeft zo te zien een druk sociaal leven. Toch vertelt ze in ieder gesprek tenminste één keer hoe eenzaam ze zich voelt als ze alleen is in haar huisje. Haar contacten en de aandacht die ze krijgt bieden onvoldoende tegenwicht tegen haar gevoel van eenzaamheid. Terwijl zij absoluut niet ongezien en ongehoord door het leven gaat.

In 1974 verscheen de bestseller ‘Zen en de kunst van het motoronderhoud’ van Robert Pirsig. In het boek maakt een vader, die door een elektroshock behandeling zijn geheugen is kwijtgeraakt, samen met zijn zoon een tocht door Amerika op een motor. Het boek gaat over het onderscheid tussen oppervlakkigheid tegenover de onderliggende werkelijkheid. Het doorbreken van deze oppervlakkigheid noemt Pirsig ‘Kwaliteit’.

Kwaliteit is een belangrijk begrip dat in mijn vakgebied. Het is het verschil tussen falen en succes, tussen gelezen worden of na de eerste regel in de papierbak te belanden. Tussen mensen enthousiast maken en blijven boeien of ze op een kwalijke manier vervelen met saaie woorden en zinnen waar geen eind aan schijnt te komen.

Misschien is ons gevoel van eenzaamheid wel het gevolg van een tekort aan sociale kwaliteit.

Hans Zwiers

Meer blogs

 

Vrijwillig

De telefoon gaat over. Een metalen stem zegt:

‘U bent verbonden met de praktijk van dr. P. De praktijk is tot half twaalf gesloten wegens werkoverleg. Voor spoedgevallen kunt u bellen: …’

Even na half twaalf opnieuw gebeld. De telefoon gaat over. Een metalen stem zegt:

‘U bent verbonden met de praktijk van dr. P. Hier volgt een keuze menu. Voor spoedgevallen toets 1, voor het maken van een afspraak toets 2, voor herhaling of vragen over medicijnen toets 3, voor alle overige vragen toets 4. De hoog bejaarde patiënt zoekt op zijn eigenlijk iets te kleine telefoon nummer 4 en toetst dit in. ‘Al onze medewerkers zijn in gesprek, een ogenblik geduld alstublieft’. Een vreselijk muziekje klinkt …

Dit voorvalletje is uit het leven gegrepen. Zo wordt niet één mens te woord gestaan maar zo wordt haast iedereen te woord gestaan die een instelling belt, al is het zelfs gewoon de praktijk van je eigen huisarts. Natuurlijk moet het allemaal efficiënter. Belangenorganisaties meten de seconden die het neemt om bij een huisartsenpraktijk telefonisch contact te krijgen. Want als het spoed is hangt iemands leven er misschien vanaf. Maar wie weet of zijn probleem spoed is. In de stad bellen mensen al 112 als ze niet direct iemand aan de telefoon krijgen.

Vroeger waren zaken natuurlijk niet beter. De zorgverzekeraar was niet de machtige bureaucratische mastodont van tegenwoordig. Kwaliteitsprotocollen bestonden nog niet. Doktersassistentes mochten niet zelfstandig verrichtingen als een bloeddrukmeting doen. De telefoon werd bewaakt door de doktersvrouw die net als haar man de praktijk op haar duimpje kende. Wie opbelde kreeg haar vertrouwde stem aan de lijn.

Vooral ouderen missen het menselijk contact. Zij hebben niets met iemand die als eerste vraagt: ‘Wat is uw geboortedatum?’

Recentelijk sprak ik met een jonge knaap die vertelde dat hij vrijwilligerswerk deed. Op zondag is hij vrijwilliger op de spoedeisende hulp van een groot ziekenhuis. ‘Wat doe je dan?’ vroeg ik. ‘De mensen die binnenkomen zijn gespannen. Ik wijs ze de weg, maar vooral luister ik naar ze. Het is ongelooflijk wat mensen aan een jonge knaap als ik vertellen.’

Onnodig te zeggen dat deze jonge vrijwilliger zingeving vond in zijn activiteit. In deze tijd zijn er honderdduizenden mensen die vrijwilligerswerk doen. Misschien wel de ultieme mogelijkheid om de huidige, op zijn individualiteit gestelde mens te laten merken dat hij toch tot een groter geheel behoort.

Vrijwilligers … in den menschen een welbehagen.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs

Liever een strijdbare Jezus met Kerst dan een kwetsbare baby in de kribbe

Ik heb nog altijd de ansichtkaart van ‘the angry Christ of Negros’ op mijn prikbord aan de muur hangen. Een ansichtkaart uit de Filipijnen met de afbeelding van een boos kijkende Jezus. Deze kaart kreeg ik in de jaren negentig toegestuurd van een vriendin. Het is een kaart met een boos kijkende man met een opgeheven vinger, gemaakt en verzonden vanuit het eiland Negros. De vissers daar waren boos op de grote Japanse schepen die hun zeeën leegvisten, Jezus was hun held tegen de vijand. Deze kaart was een verrassing voor mij toen, zo’n afbeelding van Jezus kende ik niet. Nog steeds zijn deze afbeeldingen schaars in vergelijking met alle kindjes in de kribben met kerst of alle dode lijken aan het kruis in de lijdenstijd.

Ook zijn de meeste andere plaatjes en afbeeldingen van Jezus ‘zoet’ of droevig. In ieder geval vaak een lieve baby of een knappe man met baard en bruine ogen. En vooral ook helemaal seksloos. Het is een kunst op zichzelf om mannen zo seksloos af te beelden.

Deze tijd van het jaar overheerst in onze christelijke samenleving het beeld van het zwakke kwetsbare kind Jezus. Het symbool van het licht dat de duisternis overwint, de kleine vlam die blijft branden. Vaak uitgelegd als het verhaal van de hoop dat het zwakkere goede een lange adem heeft en het grote kwaad zal overwinnen. Een mooi en troostend beeld, maar maakt dat mensen niet veel te afwachtend? Waar is de woede om de misstanden in de wereld? Waar is de ‘Handen uit de mouwen’ traditie? Steeds verder verzinkt onze kerst viering in vrede en lief zijn voor elkaar, gezellig met de familie. Het is wel de enige keer in het jaar dat er miljoenen Nederlanders om een kribbe met het kerstkind staan. Wat voor christelijk beeld laten wij dan zien?

Natuurlijk was hij zwak en klein als kind, maar als je de rest van de verhalen leest, was de persoon Jezus in de verhalen die overgeleverd zijn wel zo zwak en lief en pastoraal? Eigenlijk helemaal niet. Hij riep op tot wereldverbetering. Liet zijn stem horen en werd door velen gehoord en aanvaard als leider. Een leider en leraar die het onrecht aanwees en mensen in beweging zette.

Natuurlijk is zorg en liefde een belangrijke taak voor gelovigen, en niet alleen voor elkaar als broeders en zusters. Maar in plaats van zorg heeft deze tijd niet meer dan ooit leiders nodig? Duidelijke stemmen tegen het neoliberalisme, voor een duurzame samenleving, voor betere zorg?

Op de tentoonstelling in de Nieuwe kerk in Amsterdam wordt het verhaal verteld van drie grote leiders en inspirators van bevrijdingsbewegingen: Mandela, Gandhi en Martin Luther King. Een prachtige tentoonstelling, met veel inspirerende filmbeelden en verhalen van ooggetuigen. De tentoonstelling heeft maar drie voorwerpen: de fiets van Gandhi, een boek dat Mandela in de gevangenis las en een geschreven preek van ds. Martin Luther King.

Is het niet eens beter in deze kerstdagen in plaats van stil te staan bij de kwetsbaarheid van het kind, stil te staan bij de potentie die er in mensen en kleine kinderen ligt, nl een groot mens te zijn en een potentiële leider?

In elk kwetsbaar kind schuilt in potentie een groot persoon, een nieuwe leider. Daarmee bedoel ik niet een nieuwe bekende Nederlander of een politiek strateeg, maar iemand die mensen kan inspireren en aanzetten tot het goede. Iemand die mensen in beweging zet voor een betere wereld, met hoop voor velen.

Waarom niet naast alle kribbes ook het verhaal van mensen die zich inzetten voor een betere wereld, voor elkaar, voor hoop? Het zal een schok zijn als mensen een kaart van een boze Jezus ontvangen met Kerst in plaats een kribbekind. Wel moeten we weer heel wat uitleggen, maar dat brengt wel een interessant gesprek op gang!

Wies Houweling
algemeen secretaris Vrijzinnigen Nederland

Meer blogs

Weet jij wat je wilt?

Vragen

“Wil je koffie of thee?” Een simpele vraag, waar de meeste mensen direct een antwoord op weten. Soms weten we heel goed wat we willen, vaak ook niet. Op welke partij ga je stemmen? Ga je wel of niet solliciteren op die baan? Over grote beslissingen in het leven, rond relaties, het kopen van een huis, de keuze van een opleiding of werk, wordt vaak gezegd dat je op je gevoel moet afgaan. Maar hoe weet je wat je wilt? Wat speelt er zich allemaal af, voordat iemand zegt ‘ja, ik wil’, ‘ik kies hiervoor’? Hoe vrij zijn we in wat we uiteindelijk kiezen? En wat houdt ‘de wil van het volk’ precies in?

Willen

Willen is een essentieel menselijk vermogen. Wij zijn vaten vol gevoelens, gedachten, wensen en verlangens: over onszelf en hoe het leven eruit zou moeten zien. Gevormd door onze opvoeding, cultuur en directe (leef)omstandigheden. De wil is nodig om in actie te komen, om een daadwerkelijke keuze te maken. De wil is wat aanzet tot handelen, wat richting geeft aan ons leven.

Beïnvloeden

Onze wil kan beïnvloed worden door veel dingen. Primitieve gevoelens, uit ons reptielenbrein: ‘dit voelt niet goed’ – bedreiging. Als je mensen filmpjes laat zien waarin thema’s als dood en geweld aan de orde komen, blijken ze direct daarna harder te oordelen en conservatievere opvattingen te hebben. Bedenk maar wat dat betekent, als bange mensen het stemhokje ingaan. Maar om je wil te sturen kun je ook je verstand inzetten: rationeel alle voors en tegens op een rij zetten en er met anderen over in gesprek gaan. Een time-out, innerlijk afstand nemen helpt om te ontdekken wat je echt wilt. Het is goed om rustig te kijken naar wat je voelt en waar die gevoelens mee te maken hebben.

Intuïties

‘Intuïtie’ – heel duidelijk weten wat je op een bepaald moment wilt, welke keuze je gaat maken, in het stemhokje of in je leven – is vaak het resultaat van een onbewust proces. Daarin worden tegelijkertijd je bewuste denken, je gevoelens en je ervaringen gewogen. Het is niet eenvoudig de juiste keuzes te maken. Zeker als het niet zo duidelijk is wat je moet kiezen, in onzekere situaties. En soms moet je kiezen uit twee kwaden, uit opties waar allerlei nadelen aanzitten. ‘Weten wat je wilt’ vraagt zowel om denkwerk als om voelwerk, om afstand nemen, in gesprek gaan en regelmatig onderhoud.

Hetty Zock

Meer blogs

De Kunst van Het Echte Luisteren

Praten kunnen we vrijwel allemaal, maar kunnen we ook luisteren? Het is een vraag waar ik als communicatieadviseur vrijwel dagelijks mee wordt geconfronteerd. Een tekst bedenken waarin de informatie op een mooie manier wordt gepresenteerd is één ding, er voor zorgen dat de inhoud ook overkomt is een heel ander ding.

Als in het voorjaar in het bos vlak bij ons huis de vogels luidkeels piepen, zingen, kwetteren en krassen communiceert de hele natuur. Bloemen in wit, geel en paars lokken insecten, bomen komen in fris groene kleuren tot leven en in de heldere beek zijn vissen naarstig op zoek naar een partner. Voor mij is de lente het mooiste jaargetijde. Kleuren, geuren, geluiden. Communicatiemiddelen die de natuur helpen zich weer te vernieuwen. Bruisend van leven, sprankelend, uitbundig. En dat helpt. Nesten vullen zich met eitjes en insecten vliegen zoemend rond de bloemen.

Aan de andere kant van onze wijk is het winkelcentrum. Vernieuwd, modern en uitnodigend. In het midden bevond zich een ronde bank die vaak wordt bevolkt door mannen als hun echtgenoten zich laven aan de nieuwste collectie van een modezaak. Ook dat is voor mij een inspirerende plek. Om me heen wordt gepraat over voetbal, een mislukte medische ingreep, de overlast van de buren, hoe duur alles is geworden en de het gedrag van jongeren die de gladde vloer gebruiken als ideale ondergrond voor hun rollerskates. Saaie monologen waar, zo te zien, niemand echt naar luistert.

Het verschil met de geluiden in het lentebos is enorm. Onoverbrugbaar. In het bos wordt echt geluisterd. En daarom gebeurt daar zoveel. De gesprekken in het winkelcentrum hebben veel weg van tijdverdrijf, praten bij gebrek aan beter, het verdrijven van de stilte.

Een aantal weken geleden kwam een jonge collega vol enthousiasme terug van een stilteweek in een klooster. Moderne kantoren hebben ruimtes waar medewerkers in stilte kunnen ontspannen en treinen hebben stiltecoupés. Alleen als we stil zijn kunnen we luisteren, echt en met aandacht luisteren. Gelukkig komt de winter er aan, de ideale luistertijd.

Hans Zwiers

Hans Zwiers is secretaris van Vrijzinnigen Oost-Twente en stelt zich voor in het november nummer van Vrije Ruimte

Meer blogs

 

Medemens

Het duurde even voor ik door had wie mij de hand drukte. Te laat realiseerde ik mij dat het om een bekende ging die ik enige tijd niet gezien had. Tijdens het eerste gedeelte van de bijeenkomst waar wij beiden naar toe waren gekomen bekroop mij een gevoel van schaamte. Ik besloot hem in de pauze te benaderen en excuus te maken. Eenmaal naast hem gezeten zag ik een man, geteisterd door chemotherapie met een opgezet gelaat door de prednison medicatie. Direct raakten we in gesprek en er was niet veel voor nodig om zijn huidige gezondheidstoestand in beeld te krijgen. In zo’n situatie is een mens bezig te overleven en de prangende vraag waar niemand antwoord op kan geven: hoe lang heb ik nog? Logisch dat hij er vol van was. Toen de pauze afgelopen was bedankte hij me voor het gesprek. Ik was overrompeld en wist niet anders te stamelen dan: graag gedaan.

Liefde tot de medemens

De bijeenkomst had onder andere als thema de liefde tot de medemens. Merkwaardig was dat diverse sprekers gloedvol verhaalden over hun visie op dit onderwerp. Toch was mij opgevallen dat zij onze wederzijdse kennis alleen lieten terwijl hij juist zo’n behoefte aan contact had. Was een contact met hem te confronterend voor hen?
Even moest ik denken aan de Bijbelse gelijkenis dat het makkelijker is de splinter in andermans oog te zien dan de balk in het eigen. Deze gedachte heb ik weer laten varen. Het helpt ook niet om de mensen een spiegel voor te houden. Wat zou wel nuttig zijn, dacht ik. Misschien is dat bewustmaking. Je bewust worden van het feit dat je medemens soms gewoon naast je zit en met jou zou willen praten. Je hoeft niet meer te doen dan te luisteren. Het komt mij voor dat onze aandacht wordt afgeleid van de mens naast ons. Vreselijke beelden komen dagelijks onze huiskamer binnen of roepen we op via de smartphone of tablet en natuurlijk zijn we begaan met de talloze slachtoffers van oorlogen en rampen. Maar naast ons zit ook een medemens.

Zingeving

Als het over zingeving in ons leven gaat dan is het geven met gulle hand misschien maar surrogaat. In gesprek gaan met je medemens en een luisterend oor zijn daarentegen pure ingrediënten voor zingeving. Daarbij werken ze twee kanten op, naar de medemens toe en naar jezelf omdat je er zelf een goed gevoel aan overhoudt.

 

Wouter B. Blokhuis

Laten we het nu eens goed over seks hebben!

Binnen een jaar na de uitspraak Donald Trump over vrouwen “Als je beroemd bent kun je alles ‘Grab them by the p***y, you can do anything’, lezen we de hartverscheurende bekentenissen van vrouwen over seksueel misbruik via #Metoo.

Mijn familie in de VS was diep geschokt door de uitspraken van Trump. Niet alleen zijn uitspraken over vrouwen, maar ook over African Americans, Mexican Americans, homo’s en lesbiennes. Om de inhoud van de uitspraken zelf, maar vooral om het effect dat zijn discriminerende woorden in alle lagen van de samenleving hebben.

Het dagelijks leven van de LGBT-gemeenschap wordt zwaarder door de nu bijna legitieme discriminatie, beledigingen en uitsluitingen. Omdat de president het doet, is het stoer en een teken van macht. Mensen generen zich niet meer voor hun onderbuikgevoelens. En laat ik dat hier ook maar open en duidelijk schrijven: die onderbuikgevoelens van veel mensen worden nog steeds beheerst door angst voor het andere en seks.

In de media rolt iedereen over elkaar heen. Het debat bij DWDD komt er ook niet uit. Niemand wil ingedeeld worden bij het stereotype de bronstige man of het zwakke vrouwtje. Dat is begrijpelijk, maar er hier ligt wel een levensgroot probleem in onze samenleving. Door ontkenning komen we er niet. Blijkbaar is het een onderwerp waarover men niet graag op volwassen wijze met elkaar spreekt, altijd moet de vrouw zeggen: ‘nee hoor, ik heb er wel last van maar het doet me niks!’ en de man: ‘maar zij wilde ook!’

Kunnen we daar niet als volwassenen over spreken? Als de ene helft van het gezelschap beweert: ‘Ik ben het helemaal niet eens met de uitspraak van Trump, dat zou ik nooit doen’ en de andere helft; ‘ik vind #metoo overdreven, daar moet je toch tegen kunnen’. Waar zijn we dan mee bezig? Meer met eigen profilering dan met de samenleving. Jammer dat deze profilering zoveel aandacht krijgt in de media. Het laat zien dat er even weinig verantwoordelijkheidsgevoel is bij bekende Nederlanders als de huidige Amerikaanse president.

Deze stellingen zijn geen teken van beschaving, maar van heftige degeneratie. Iedere vrouw heeft er in meer of mindere mate mee te maken, iedereen gaat er anders mee om. Iedere man loopt ook gevaar, om slachtoffer of dader te zijn. Omgaan met seks is dus vaak een probleem. Wat gaan we eraan doen?

De oplossing ligt bij mannen en vrouwen.

Mannen: denk je nu echt dat het stoer is om de president van de VS na te doen? Weet op een volwassen wijze met je macht om te gaan zonder dat je je seksueel laat gelden.

Vrouwen: denk je nu echt dat het helpt om je mond te houden? Zo gaat het nooit over en zijn komende generaties ook slachtoffer.

Als we niet met elkaar het gesprek aangaan over de rol van seks in het maatschappelijke leven kunnen we beter een pleidooi voor boerka’s gaan houden en de inzet van meer robots op de werkvloer.

Wies Houweling
algemeen secretaris Vrijzinnigen Nederland

Meer blogs