Midden in een zin hield zij op. ‘Wat is er?’ vroeg ik. ‘Kom hier bij het raam en kijk eens naar beneden.’ Eenmaal op dit verzoek ingegaan, werd mij al gauw duidelijk wat de oorzaak van de onderbreking was. Er lag een dood vogeltje onder het raam. Voor mijn ega is dat voldoende reden om haar gedachtegang te doorbreken. Duidelijk was meteen dat het vogeltje tegen het raam was gevlogen en dat niet overleefd had. Het was bij leven een roodborstje geweest en maakte nu een vredige indruk. Onwillekeurig was ik onder de indruk van de schoonheid van zijn verenkleed. Dit terwijl ik hem vaak in de tuin had gezien, maar in de roerloze toestand was het beter te zien. Gewoon een mooi vogeltje.

Nu vraagt u zich af: wat de oorzaak van dit dodelijke ongeval was. En het antwoord is een kat. Regelmatig komen op prooi beluste katten door onze tuin geslopen soms met een air van ik kom alleen maar even langs. Een buurman was zo attent om zijn kat een belletje om de hals te binden. Als de kat een leuk vogeltje ziet gaat het belletje. Maar daardoor hebben de vogeltjes even respijt. Maar het vermindert niet het jachtinstinct van zijn kat. Eerder wordt het erdoor aangewakkerd, want het levert weinig bevrediging voor de kat op.

Echter hebben de meeste katten geen belletje. Het gevolg is dat een vogeltje in paniek wegvliegt, soms tegen een raam als een kat een uitval doet. Soms met de dood tot gevolg. Kan je dit de kat nu aanrekenen? Ik denk van niet. Het is des katten instinct. Hoewel het aantal vogels dat aan katten ten prooi valt schrikbarend hoog is. Is het de kattenbaasjes aan te rekenen? Daar zou ik niet graag aan beginnen. In ieder geval leverde deze gebeurtenis een dilemma in miniformaat op.

En dus dacht ik als dit soort gebeurtenissen die in mijn tuin plaatsvinden al degelijke filosofieën oproepen, welke druk moeten politici dan niet ervaren. Om niet te spreken van mensen die met mensenlevens spelen? Misschien moeten we erkennen dat wij dergelijke problemen niet op kunnen lossen. Evenmin als het probleem van de kat die instinctief graag vogeltjes vangt. Alleen, het is niet zo simpel om deze handeling met zingeving te betitelen.

Hoe dan ook, het roodborstje heeft een passende begrafenis gekregen bij de andere reeds eerder door kattenagressie gesneuvelde vogeltjes.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …

Afgelopen weken werd er in de kranten geschreven over een eventueel verbod op een heruitgave van de boeken over Old Shatterhand en Winnetou van Karl May (1842-1912). Karl May, een geliefde Duitse auteur, heeft vanaf eind negentiende eeuw meer dan tweehonderd miljoen boeken over deze twee helden verkocht. Eind zestiger jaren van de twintigste eeuw verschenen diverse films en stripverhalen over Old Shatterhand en Winnetou. Voor wie niet weet waar het over gaat: Old Shatterhand, een blanke man, ontmoet Winnetou een Apache indiaan. Samen maken ze veel avonturen en ook tragedies van strijd en verlies mee in de grootse en wilde natuur van Noord-Amerika. Ze raken erg op elkaar gesteld en worden zelfs bloedbroeders. Waarom zouden deze boeken van May nu niet meer gelezen moeten worden?

Culturele toe-eigening

De reden daarvoor zou volgens de critici niet zijn dat de boeken direct racistisch zijn naar de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika toe. Het gaat er hier om dat de auteur (en daarmee verbonden ook de hoofdpersoon in het boek en de lezers) – ‘zich de wereld van de indianen toegeëigend hebben’. Immers de schrijver is geen indiaan. Dezelfde reden waarom sommige zwarte personen het heel erg vinden als witte mensen hun haar in vele vlechtjes rond het hoofd dragen. Dat hoort bij hun etnische groep! Of als zwarte vrouwen opera zingen. Meeheulen met de vijand!

Verboden boeken

Veel zaken liggen in onze tijd erg gevoelig zoals rassen, genders en alles wat daarmee samenhangt.
Door de communicatiemethoden en de heftigheid van menige discussie, vinden veel boekhandelaren en uitgevers het voor hun veiligheid en die van het personeel dan maar beter te buigen voor de druk. In feite is er dan sprake van een nieuwe index van verboden boeken die op een ongeziene brandstapel verdwijnen, omdat een kleine groep zich gekwetst voelt. Vrijzinnigen hebben altijd gestaan voor de waarden van de vrijheid van informatie en gedachtevorming, open debat en respect voor diverse meningen. Daar past zeker niet in, door bedreiging anderen de mond te snoeren! Uiteraard is de opzet om anderen te kwetsen ook niet gewenst. Maar zouden openhartige gesprekken tussen Winnetou fans en tegenstanders van deze ‘culturele toe-eigening’, elkaar niet waardevolle nieuwe inzichten kunnen bieden?

Katrijne Bezemer
voorganger in Voorburg en Zuid-Kennemerland

Meer blogs …

De zomer is een mooie tijd om vogels te spotten. Volgens de Vogelbescherming is in de coronatijd  het aantal vogelspotters enorm gegroeid. Nu gaan jongeren, en ook meer vrouwen dan vroeger, op pad in eigen omgeving om te ‘vogelen’. Het is ook heel plezierig. Je loopt als vogelaar (dat is de term) liefst alleen, rustig en stil in de natuur en hebt toch een doel. De bekende verrekijker en een vogelgids in de mobiel of op papier is wel nuttig bij de hand te hebben. Ik heb zelf interesse in vogels die helaas geregeld wordt tegengewerkt door onze katten die de liefde voor vogels op een andere manier uitdrukken dan wij.

Vreemde vogels

Laatst in de auto op weg naar een bijeenkomst zag ik in een sloot langs de snelweg een flamingo. Toch zeer ongewoon en opwindend. Was hij ontsnapt uit een dierentuin? Als klap op de vuurpijl zat er een reiger op het dak van het kerkgebouw waar ik heenging. Daar het gebouw tussen de bomen in een woonstraat ligt, een heel ongewone verschijning. We keken bewust naar elkaar. Hij had felle ogen. Wat doet zij daar? Wat doet hij daar? Toen zag ik op het paadje bij de kerkdeur een dode muis liggen. Had hij die laten vallen?

Vogelkennis

Diverse vogelsoorten hebben ook een prominente rol in oude bijbelverhalen. De onverwachte kwartels in de woestijn waren een belangrijke voedselbron. Raven vergaarden voedsel voor de depressieve profeet Elia. Duiven speelden een rol in het verhaal van de ark van Noach. Maar de duif is bovendien belangrijk als offerdier bij de besnijdenis en naamgeving van Jezus en als symbool voor de Heilige Geest. Volgens de psalmen is de adelaar die haar jongen beschermt, een voorbeeld voor het handelen van God. Ooievaars bouwden nesten in de kronen van de ceders. De mus was een alledaagse vogel. Het is bijzonder dat al in vroegere tijd mensen door vogels geboeid waren en de vogels met aandacht werden gadegeslagen. Toen nog zonder verrekijkers. Wat hadden ze plezier in onze verrekijkers gehad.

Katrijne Bezemer

Meer blogs …

Als ik op mijn elektrische fiets stap, zet ik een fietshelm op. Daar zeg ik dan bij, als er omstanders zijn, dat één schedelbasisfractuur in de familie wel genoeg is. Ooit werd een van mijn zonen aangereden door een andere fietser, knalde met zijn hoofd op een stoeprand, en de volgende dag kon ik hem in het ziekenhuis opzoeken. Nog altijd heeft hij een niet geheel genezen verlamming van een gedeelte van zijn aangezichtsspieren.

De commentaren op een mogelijke verplichting van een fietshelm liegen er niet om: betuttelend, je denkt toch niet …, inperking van de vrijheid. Kortom, weerstand alom. Een buurjongen werd aangereden. Nadat hij ontwaakt is uit zijn coma en uit het ziekenhuis ontslagen komt een taxibusje hem ophalen.

Landgenoten gaan merkwaardig om met risico’s. Enerzijds gauw naar de dokter, want je weet maar nooit. Anderzijds als het ernaar riekt dat de ‘vrijheid’ in het geding is, is men tegen. Het probleem is dat er altijd risico’s zijn, dat hoort bij het leven. Gelukkig zijn we ons van de meeste risico’s niet bewust. Het gebeurt weleens dat mensen zoveel mogelijk risico’s willen vermijden en dan op een stoel gaan zitten en er niet meer af komen. Maar dan leef je niet meer.

Het is denk ik verantwoord om toch een klein risico te nemen en te genieten van de mooie dingen om ons heen. Als het goed afloopt dan voelt dat als een overwinning. Je hebt iets gewaagd en het is goed gegaan. Maar het is verkeerd om het noodlot te blijven tarten. De hierboven geschetste gedachtegang kreeg ik naar aanleiding van een artikel over valpreventie bij ouderen. Goed bedoeld natuurlijk maar het belangrijkste aspect miste ik: de opvoeding. Hallo, zult u zeggen, ouderen hoeven niet meer opgevoed te worden. Mis. Op een gegeven moment klim je niet meer op een ladder en ga je niet meer op een stoel staan. Maar als je dat ouderen niet vertelt dan doen ze het toch want ze hebben het altijd gedaan en waarom nu niet meer?

In deze tijd worden we eigenlijk gedwongen naar elkaar om te kijken. De hulptroepen worden steeds schaarser. Thuiszorg wordt schaars. Iemand die karweitjes voor je opknapt is nauwelijks meer voorhanden. En als die er is kost hij een vermogen en dat kan niet iedereen betalen. Is een vrijzinnige klusser dan misschien een oplossing? Ik weet het niet. Maar duidelijk is wel dat voor sommigen zingeving ligt in het verrichten van een klein karweitje voor een ander.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …

Terwijl ik overdacht hoe deze column te vullen, schoot mij te binnen dat ik vlak voor het pinksterweekend zat. En was Pinksteren niet een eeuwenoud christelijk feest waar de geest nederdaalde over de mensen? En dus wachtte ik op inspiratie…

De westerse mensheid trekt zich ogenschijnlijk weinig aan van wat er in de wereld gebeurt, Pinkpop, files en asperges. En als het meezit schijnt ook nog de zon. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Niet voor de buschauffeur die in het weekend moet werken, niet voor de medicus die zondagsdienst heeft, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Ooit heb ik in een pinksterweekend drie kinderen ‘gehaald’, ik was moe en voldaan toen het maandagavond werd, maar de week moest nog beginnen, want je werkte gewoon door. Onvoorstelbaar in deze tijd.

Problemen

In deze tijd zijn er weer andere problemen, en het is logisch dat mensen er even uit willen zijn. Even geen gezeur van de manager die alles wat je doet af lijkt te keuren, maar die jou toch niet kan missen. Even afstand nemen van het gendergedoe. Kortom, er zijn talloze redenen waarom mensen ‘er even uit moeten’. Als we alleen al kijken naar de woonomstandigheden van de meeste mensen: uitzichtloos, letterlijk en figuurlijk, achternagezeten door een overheid die onder dwang de mensen op kosten wil jagen. Deze mensen gun ik een paar ontspannen dagen. Daarbij is het leven in deze tijd ingewikkelder dan vroeger. Werk je niet te veel uren en vergeet niet de kinderen van de buitenschoolse opvang te halen. Het is ook nog eens jouw beurt om te koken. Allemaal zorgen die we vroeger niet hadden. Ik weet nog dat er sprake van was dat er in mijn dorp een crèche zou komen. De conservatieve meerderheid van de gemeenteraad was fel tegen: een kind hoort bij de moeder tot het naar school moet. Dat is nu wel anders. Bij jonge ouders heerst een belangrijke vraag: is er wel plaats in het kinderdagverblijf?

Pinksteren

Vaak hoor je mensen zeggen: vroeger was alles beter. Dat is eigenlijk niet waar. Vroeger sliep de familie in de bedstee, nu is het streven dat ieder kind een eigen kamer heeft. Vroeger maakte de dominee en de kerkenraad wel uit hoe te handelen. Tegenwoordig maakt de moderne mens dat zelf wel uit. Vroeger bepaalde de dominee wat zingeving gaf in je leven. Tegenwoordig zoekt de mens zelf naar zingeving. En zo, al filosoferend, is er toch iets van Pinksteren over dit verhaal gekomen.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …