Diverse keren heb ik het land verlaten. In mijn jonge jaren was dat geen sinecure. Grenscontrole door de marechaussee, en douane die je streng vroeg of je niets aan te geven had. Zeker als je terugkwam uit het buitenland was je aan strenge regels gebonden. Geen alcohol, geen slof sigaretten, want als je gepakt werd was je nog niet jarig. Toch moet ik bekennen dat ik wel eens gelogen heb als de douane vroeg of ik iets aan te geven had. Dan trok ik mijn onschuldigste gezicht: nee ik had niets aan te geven. Ooit bij de Frans-Belgische grens geloofde een beambte mij niet en ik moest de kofferbak openen. ‘Als u mij wilt helpen…’ zei ik. Want we waren op weg naar het vakantieadres en het laatste wat mijn vrouw had ingepakt in de kleine auto, was een stapel boeken. De beambte wilde natuurlijk niet helpen, waardoor de boeken op straat vielen. Meteen had hij zijn belangstelling verloren en verdween uit het zicht, mij achterlatend met de vraag hoe ik alles weer in de kofferbak kreeg.

Lekker stout

Het is duidelijk: ik heb mij ook niet altijd aan de voorschriften gehouden. Sterker nog kreeg ik er een klein kickje van om toch wat te smokkelen. Als ik nu om me heen kijk dan zie ik soms mensen met een gezicht waarop een uitdrukking van: ik ben lekker stout en doe geen mondkapje op. En dat stoute gevoel, daar kan ik niet boos om worden. Er is echter wel een verschil. Als ik vroeger een paar flessen likeur in mijn bagage had verstopt zou de schade bij ontdekking alleen voor mij zijn geweest. Het ontduiken van de mondkapjesplicht kan echter gevolg hebben voor anderen.

 Nieuwe tijd

Terwijl ik dit schrijf is de jaarwisseling over enkele uren aanstaande. Het zal anders dan anders zijn. Zijn we ook wat betreft de coronaperikelen op een grens? Steken we een grens over die 2020 met 2021 markeert? Zou er douane zijn die vraagt of we iets hebben aan te geven? Over enige tijd zullen we wellicht antwoord krijgen. Intussen is onze wereld veranderd. Voor velen van ons is er een dreiging van besmetting, en zeker als je wat ouder bent is dit virus niet te onderschatten. De opmerking dat het niet erger is dan een gewone griep getuigt van een schromelijke onderschatting.

Laten we hopen dat de ‘virale beambte’ zijn belangstelling verliest en zich van ons mensen afkeert zodat wij ons in de nieuwe tijd aan zingeving kunnen weiden.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …

Historische gebeurtenis

Terwijl de regen in ruime mate neder daalt, bedenk ik me dat het vandaag 3 oktober is. Tien jaar heb ik in de stad gewoond waar op die datum uitbundig feest werd gevierd. Feest waarbij een historische gebeurtenis werd herdacht: Leidens ontzet. Een keerpunt in de 80-jarige oorlog. Dat is natuurlijk al enige eeuwen geleden, maar het was voor de stad Leiden een cruciale gebeurtenis. Na een lange en uitputtende belegering waren de Spanjaarden opeens vertrokken. Burgers vonden in het verlaten kamp – volgens overlevering – haring en wittebrood en hutspot.

Nog steeds wordt er door de burgemeester op 3 oktober vroeg in de morgen haring en wittebrood uitgereikt aan minder draagkrachtige burgers. Later op de dag staat overal hutspot op het menu. Onderwijl kan men zich op een grote kermis vermaken. En dan natuurlijk de traditionele optocht. Wat hebben mijn vrienden en ik van deze festiviteiten genoten in de tien jaar dat ik mijzelf ‘Leienaar’ mocht noemen.

Klaagzangen

De situatie van het moment biedt weinig feestelijks meer. Haast symptomatisch voor deze tijd is de nu alweer geruime tijd neer druisende regen. Goed voor de tuin, denk ik dan. Maar af en toe lees ik een bericht dat Nederland te droog blijft. Het lijkt een tijd waarin het nooit genoeg is, welk gebied of je ook bekijkt. De klaagzangen vliegen je om de oren: uitkeringen zijn niet toereikend, de cultuur loopt gevaar,
bedrijven dreigen in te storten, het rijk doet te weinig, om over de testcapaciteit maar niet te spreken.
Zouden de Leidse burgers tijdens het beleg ook zo geklaagd hebben: schout en schepenen doen te weinig, de prins van Oranje moet ons ontzetten, de timmerman heeft geen hout meer en de bakker geen meel? Of sleepten de burgers zich op zondag naar de Pieterskerk om God te smeken hen van de Spanjaarden te verlossen?

Wij kunnen daarover slechts speculeren. Maar één ding is zeker: de wereld wordt nu ook belegerd. In plaats van Spaanse soldaten is de vijand nu onzichtbaar, maar daarom des te gevaarlijker. De westerse mens wil zien wat er gebeurt, anders is hij niet overtuigd. Dat zet hem aan tot uitspraken die ontkennend zijn, en soms rebelleert hij openlijk. Maar onze vijand is genadeloos. Wie hem ontkent kan zomaar geveld worden.

Moed en volharding

Het feest van 3 oktober herdenkt de moed en volharding van de belegerde burger op een zingevende manier. Hopelijk volgend jaar weer in volle glorie.

Wouter B. Blokhuis

Meer blogs …..

Hoop?

Wie hoopt er niet? We hopen allemaal, misschien beter geformuleerd, we zouden allemaal willen hopen. Hoop is een mooi en kostbaar iets, het zet mensen in beweging.

Gezien de huidige situatie vraag ik mij af waarop hopen we in onze anderhalve meter? Hopen we op drie meter? Of op een omhelzing? Hopen we op goede afloop en voor wie? Natuurlijk hopen we op het grootst mogelijk goed voor de grootst mogelijk aantal mensen, maar dat is zo abstract. Iedereen hoopt  op wereldvrede, maar dat zet mensen nauwelijks meer in beweging. Persoonlijke hoop, hoop voor onszelf?

Waar komt die dan vandaan, waarom ben ik de ene dag pessimistisch en de andere dag hoopvol terwijl de wereldsituatie er niet aanzienlijk beter of slechter op is geworden in die ene dag?

Is het chemie? Goede slaap en goede hormonen? Waardoor hoop je de ene dag wel en de andere dag misschien minder? De anderhalve meter bepaalt je bij kleine hoop. Misschien is het wel goed eens klein te ‘hopen’.

Hoop is altijd op dingen die je niet ziet, maar wel hoopt. Je kunt het nog niet zien. Daarover gaan de beroemde woorden van Vacslav Havel.

Hoop is ergens voor werken
omdat het goed is,
niet alleen omdat het kans van slagen heeft.

Hoop is niet hetzelfde als optimisme
evenmin overtuiging
dat iets goed zal aflopen.
Wel de zekerheid dat iets zinvol is
afgezien van de afloop, het resultaat.

Emily Dickinson noemt hoop ook wel dat ding met veertjes dat neerstrijkt in de ziel. Het heeft iets ongrijpbaars maar heel krachtig.

Hoop is een uitdaging van binnenuit iets te doen. Binnen de anderhalve meter is dat misschien geen beperking, maar een uitdaging?  1,5 meter duurzaam? 1,5 meter Vrede? Anderhalve meter minder vlees?

Laten we ons niet blindstaren op het grote, het begint klein, bij anderhalve meter misschien.

Wies Houweling
algemeen secretaris

Meer blogs

Anderhalve meter bubbel

Nu hebben we echt allemaal officieel onze eigen anderhalve meter bubbel. We kunnen het onze eigen heilige cirkel noemen. Deze cirkel moet ons beschermen en het beschermt anderen tegen besmetting die wij mogelijk zouden kunnen meedragen. Veiligheid, daar doen we het voor, maar misschien is het ook wel prettig, misschien is ons leven eigenlijk iets rustiger en overzichtelijker. Ons eigen kleine rijk, waarin we heersen en dat we moeten beschermen. Dat vraagt om enkele theologische overpeinzingen over het heilige van de bubbel.

Heiligheid?

Een vraag naar heiligheid in een nieuwe wereld, roept onmiddellijk een tegenvraag op: Is er nog wel iets heilig in deze tijd? Niet voor niets zijn vele heiligen omvergehaald, omdat ze niet heilig meer waren. Dat betekent niet dat heiligheid niet meer bestaat. Wat zouden we nu heilig willen noemen? Misschien de anderhalve meter en wat betekent heilig dan voor deze cirkel? Ben ik dan zelf heilig, of is dat eigenlijk alleen mijn gezondheid, dus mijn lichaam? Of is alles heilig binnen die anderhalve meter? Mijn totale ego, want voor iets anders is geen ruimte? Toch gaat de regeling uiteindelijk om de volksgezondheid, om het geheel. Het gaat uiteindelijk om de ander die je niet wilt besmetten.

Betekenis

Wat betekent heilig eigenlijk? Je kunt natuurlijk googelen wat heilig betekent, maar daar vind je echt niet alles. Het eerste wat ik vond is “Wie door God is uitgekozen”. Dat is een hele platte uitleg. Gelukkig is daar nog wel meer overgeschreven. Het woord heilig komt in alle religies voor. Heilige bergen, bomen, mensen en nu ook cirkels van anderhalve meter. Apart gesteld, vanuit de verte te zien, heeft ooit eens iemand mij verteld. Ik geloof dat het Niek Schuman was in zijn boek over Exodus.

Het fascinerende van het heilige

Rudolf Otto, een beroemd theoloog over Het heilige, hij laat zien dat het heilige aan de ene kant prachtige kanten heeft, maar ook verschrikkelijke kanten. Dat zou je kenmerken van echte heiligheid kunnen noemen. Iets is heilig als het enorme aantrekkingskracht heeft,, maar ook een gevaarlijke kant. De heilige anderhalve meter is het fascinerend en heeft aantrekkingskracht om baas te zijn en bijna een officieel recht te hebben om iedereen er buiten te wensen. Tegelijkertijd is het ook verschrikkelijk, wie mag je nog aanraken?

Nieuwe moraal

Het nieuwe normaal: aan de ene kant beginnen mensen te zwaaien of te schreeuwen als we dichtbij komen, maar we mogen elkaar niet meer aanraken, we zijn primair elkaars virusdragers en verspreiders.
Het nieuwe heilig, hoe fascinerend en verschrikkelijk is dat!

Wies Houweling

Meer blogs ….

Leefomstandigheden

Het huis waarin ik woon is ongeveer een halve eeuw oud. Het is stevig gebouwd waarbij ruimschoots gebruik is gemaakt van beton. Het is duidelijk dat hier voor- en nadelen aan zijn verbonden. Maar verder dan moeite met het ophangen van lampen was ik niet gekomen. En omdat ik er al tien jaar geleden ingetrokken ben ligt deze moeite ver achter mij. Nu is echter een ander probleem merkbaar geworden dat ik niet onvermeld wil laten omdat het nauw gerelateerd is aan de huidige leefomstandigheden. En deze leefomstandigheden worden  bepaald door een virus, dat zomaar de wereld rondgaat en waar we geen tegengif voor hebben.

Anderhalve-meter-maatschappij

Als er in vroeger tijden een ernstig besmettelijk ziektebeeld opdook dan ging men over tot isolatie. Velen die met Bijbelse geschiedenis zijn opgegroeid zullen zich ongetwijfeld herinneren hoe beschreven is zoals men met melaatsen omging. En wonderlijk: tegen het virus waar vooralsnog geen kruid tegen gewassen is past men opnieuw isolatie toe. Alleen noemen we het nu de anderhalve-meter-maatschappij.

Nieuwe technieken

We werken thuis, dragen mondkapjes in de trein en zitten met anderhalve meter tussenruimte. We doen ons best, mogen met dertig mensen naar kerk en schouwburg. We mogen zelfs weer op een terras zitten. En dit alles na maanden van afzondering. Desalniettemin hebben we toch behoefte om elkaar te zien. We willen overleggen, vergaderen en ook het nieuwe huis zien dat vrienden hebben gekocht. Er zijn diverse redenen die ons naar nieuwe technieken doen grijpen en dus maken we gebruik van beeldbellen, en tele-vergaderen.

Snel internet

En op dit punt aangekomen ging ik de mist in. Onduidelijk haperend beeld kwam op mijn scherm en de conclusie was: haal er maar een deskundige bij. Meten, lieve lezers, is weten. En zie, internet was maar rudimentair tot mijn werkkamer doorgedrongen. ‘Dat heb je met betonnen vloeren,’ was het commentaar. Maar merkwaardig, ik had het niet gemist. Nu is het aangepast en zie ik het verschil. Internet komt nu op volle snelheid mijn kamer binnen.

Virtueel bestaan is geen zingeving

Toch zit ik met een paar vragen. Liep ik nu achter? Zou mijn levensbeschouwing hierdoor veranderen? Komt de zingeving in mijn leven nu in het gedrang? En mijn antwoord op deze vragen is: ‘ik denk het niet.’ Technische hulpmiddelen zijn leuk en kunnen enorm behulpzaam zijn. Natuurlijk gaan bepaalde handelingen nu sneller en duidelijker. Maar als de zingeving in je leven daarvan afhangt voer je een virtueel bestaan. Een bestaan dat niet echt is. En dat is, denk ik, niet de bedoeling.

Wouter Blokhuis

Meer blogs …..