De Marienburgvereniging organiseert op zaterdag 29 oktober een Relibazaar over de toekomst van geloven.  Thema van deze dag is: ‘De toekomst van een illusie?’. Centraal tijdens de Relibazaar staan enkele tientallen workshops. Deze zijn gegroepeerd rond veschillende thema’s.

Workshops ‘Godzoekers’

1. Huub Schumacher, pastor en catecheet: Bestaat God wel? – Huub Schumacher vertelt hoe hij als pastor omgaat met de vraag of God wel bestaat.
2. Carel ter Linden, predikant en schrijver – Geloven in God als Schepper. Carel ter Linden zet vraagtekens achter God als Schepper, en achter een bedoeling of zin van de evolutie, gezien alle rampen en ziektes die er zijn. Als we God als Schepperloslaten, houden wij dan iets over van die oude naam God die deze wereld bijeen kan houden en ons kan bezielen?
3. Ingrid van Neer, lekenaugustijn en bibliothecaris van het Augustijns Instituut in Eindhoven: Hoe Augustinus en Rembrandt onze relatie met God verbeelden – Ingrid van Neer laat zien hoe de bijbelkenners Augustinus en Rembrandt onze relatie met God verbeelden, en hoe God vooral een Barmhartige Vader is.

Workshops  ‘Geloof en secularisering’

4. Ad de Gruijter, Voortlevingsgeloof in een seculiere tijd – Een centraal christelijk geloofsthema is opstanding. Is persoonlijk voortleven een illusie? In deze workshop maakt u kennis met diverse religieuze en seculiere voortlevings-voorstellingen en gaan we in gesprek over hoe het staat met onze eigen opvattingen, overtuigingen.
5. Joantine Berghuijs, doet onderzoek aan de VU naar meervoudige religieuze betrokkenheid
God en geloof verdwijnen, maar de Passion en de Matthäus Passion blijven populair, Joantine Berghuijs licht toe hoe God en het christelijk geloof in Nederland naar de marge verdwijnen, terwijl The Passion en de Matthäus Passion zo populair blijven.
6. Bert Laeyendecker, ex-augustijn, emeritus hoogleraar sociologie: Zijn wij opgewassen tegen ontwikkelingen in de samenleving? – Predik het Koninkrijk Gods van vrede en gerechtigheid. De huidige wereld heeft daar echter weinig van. Onrustbarende ontwikkelingen zijn overal zichtbaar. Daaronder ligt het fundamentele probleem van de verhouding tussen religie en rede in een ander dan gebruikelijk perspectief. De rede is daarin de sterkere factor die zich heeft gestabiliseerd in een bestel van immense complexiteit waarvan ook christenen ruimschoots profiteren. Kan het christendom daar tegenop?

Workshops ‘Nieuwe geloofsuitingen’

7. Bram Grandia, omroeppastor bij de voormalige IKON: Omroep en TV als bron van troost – Bram Grandia heeft als omroeppastor bij de voormalige IKON gezien hoe mensen zich gekend en herkend weten in televisieprogramma’s. De IKON als stichter van een anonieme troostgemeenschap binnen en buiten de kerk.
8. Henk Jongerius, Dominicaan, tekstschrijver, dichter, meditatieleraar: Een meditatieve oefening – Henk Jongerius doet met ons een meditatieve oefening en bespreekt thema’s als aandacht en woordeloos gebed. Na de oefening zal er een korte uitwisseling van ervaringen kunnen plaatsvinden, maar het gaat vooral om het oefenen zelf.
9. Kees Kok, van de Nieuwe Liefde in Amsterdam: Liturgie zingen Liturgie zingen is meer dan liedjes zingen in de liturgie. Sinds de invoering van de volkstaal wordt de liturgie vaak opgevuld met niet altijd even passende liederen. Hoe komen we tot een liturgie die van binnenuit zingt, één groot gezang?
10. Joke Litjens, geestelijk begeleider en voorheen omroeppastor bij de KRO: Blijf in Mijn liefde Joke Litjens vertelt over de Bron die in je stroomt en die je bezielt, hoe die gaande te houden.
11. Annemarie Revenberg, rouwbegeleidster: Om alle zielen. Annemarie Revenberg zal ons een activiteit Om Alle Zielen laten beleven. Om Alle Zielen is een belevingstocht die de Boskapel in Nijmegen elk jaar organiseert, een tocht om dierbaren te gedenken en om de eigen ziel te voeden.
12. Eric van den Berg, adviseur en trainer kerkelijke communicatie: Geloof en sociale media – Eric van den Berg neemt ons mee naar fascinerende digitale oorden van spiritualiteit. Van de Jesus Daily op Facebook tot Mijnkerk.nl. Social media veranderen sociale structuren én religies. Zijn ze onzinnig of wijzen ze de weg?
13. Marielle van Beek – de Vos, geeft cursussen, basisjaren en opleidingen Sacred Dance in Nederland, België en Duitsland: Sacred Dance – Sacred Dance is een dansvorm die een weg wil zijn tot een dieper beleven van onszelf, een weg om steeds meer te worden wie we in wezen zijn. In de cirkel komen we in aanraking met de ander en wanneer het ons lukt in het moment van de beweging te zijn, kunnen we ervaren dat er meer is dan ik en de ander.

Alternatieve biecht

In een biechthokje, anoniem, tussen de workshops door, een diep bewaard geheim opschrijven? Probeer het uit! Aan het eind van de dag praten deskundigen onder leiding van theoloog Rikko Voorberg vanuit hun religieuze achtergrond over het problematische van uw geheimen.

Informatie en aanmelding

Datum: zaterdag 29 oktober 2016
Tijd: 10.15-17.00 uur
Locatie: Vergadercentrum Domstad, Utrecht – 10 minuten lopen vanaf Utrecht CS
Entree: € 25,- (inclusief workshops, lezingen en een prima lunch)
Aanmelden: www.marienburgvereniging.nl

Bron: Marienburgvereniging

Lees verder….

Lees ook: Blijvend veranderd door internationale vrijzinnige week

Komend najaar verschijnt bij uitgeverij Harper Collins Nederland Het boek van vreugde van de Dalai Lama en Desmond Tutu. Dit boek is een ‘unieke samenwerking tussen twee Nobelprijswinnaars, wijze vrienden en geestelijk leiders’.

Het boek van vreugde

Twee van de grootste geestelijke leiders van onze tijd delen hun wijsheid en inzichten over hoe we diepe vreugde kunnen vinden en vasthouden ondanks de tegenslagen en uitdagingen die het leven in zich draagt.

Ter gelegenheid van de 80e verjaardag van de Dalai Lama reisde Desmond Tutu naar Dharamsala waar de beide vrienden hun wijsheid en inzichten deelden over de manier waarop wij een zo vreugdevol leven kunnen leiden, ook in tijden van tegenspoed.Douglas Abrams was bij deze gesprekken aanwezig en verwerkte ze tot een boek.

Een boek waar je blij van wordt, alleen al om de liefdevolle manier waarop deze oude wijze mannen met elkaar omgaan, de levensvreugde en speelsheid die ze delen en de respectvolle manier waarop ze hun verschil van inzicht bespreken, want de boeddhistische en de christelijke traditie hebben naast veel overeenkomsten ook duidelijke verschillen. Het is mooi om te lezen hoe onbelangrijke verschillen kunnen worden, want hun kernboodschap is dezelfde: vreugdevol leven bereik je door anderen vreugde te brengen.

Meer informatie

www.berneboek.com

Steeds meer levensbeschouwelijke organisaties treden zichtbaar naar buiten met hun boodschap aan de samenleving. Zo is het Apostolisch Genootschap begin dit jaar met de reclamecampagne vindjeantwoordinjezelf.nl gestart. En sinds kort brengen zij een nieuw magazine voor zingeving en levenskunst uit. Maar met wel doel en verwachtingen? Welke stappen zetten zij en waar lopen zij tegenaan?

Om dit te delen organiseert het Apostolisch Genootschap op dinsdagmiddag 5 juli het event ‘Religie en marketing’ in samenwerking met andere levensbeschouwelijke organisaties zoals Vrijzinnigen Nederland, Remonstranten, Humanistisch Verbond.

Meer informatie

Datum: Dinsdag 5 juli 2016
Tijd: 14.00 – 16.00 uur, inloop vanaf 13.30 uur en na afloop een netwerkborrel
Locatie: Berg en Dal, centrum voor ontmoeting en levenskunst, Jacob van Lenneplaan 12, 3743 AR Baarn
Aanmelding: communicatie@apgen.nl

uitnodiging religie en marketing (pdf)

 

 

(bron: www.vpro.nl)

Vrijzinnig-protestanten, waar kwamen ze vandaan, wat waren dat voor lui? De buitenwacht vond hen vaak zweverig, maar ook de eigen achterban raakte soms het spoor bijster. ‘We horen wel over beginselen, maar welke beginselen?’

Verborgen protestanten

Oud-VPRO-bestuurder ds. Heye Faber betitelde de vrijzinnigen in 1986, bij het 60-jarig bestaan van de omroep, als verborgen protestanten. ‘In de provinciesteden ontstond midden negentiende eeuw een bourgeoisie die zich steeds minder thuis ging voelen in de hervormde volkskerk. Het waren mensen, geïnteresseerd in kunst en mystiek, die het christendom cultureel een plaats wilden geven. Ze zagen, anders dan orthodoxe gelovigen, geen tegenstelling tussen christendom en cultuur.’

Een derde stroming naast rechtzinnige protestanten en rooms-katholieken, noemde Faber de vrijzinnigen. ‘Ze baseerden zich onder anderen op Erasmus, en wilden weten hoe de Bijbel was ontstaan en wat de historische waarde was van dat boek.’

Historicus Tom-Eric Krijger, die promotie-onderzoek doet naar het vrijzinnig-protestantisme in Nederland tussen 1870 en 1940, formuleert het aldus: ‘Vrijzinnigen wilden het geloof in de pas laten lopen met de moderne tijd. Christenen zouden zich moeten aanpassen aan wetenschappelijke ontwikkelingen. Dat betekende dat geloofsopvattingen die verstandelijk geen steek hielden of niet voorkwamen uit het persoonlijke gevoelsleven overboord gingen. Jezus als Zoon van God was zo’n dogma dat sneuvelde. Vrijzinnigen benadrukten vooral de menselijke kant van Jezus.’

Uit de verborgenheid

Begin twintigste eeuw traden de vrijzinnigen uit de verborgenheid en richtten eigen organisaties op: de Vrijzinnig Christelijke Studenten Bond, de Vrijzinnig Christelijke Jeugd Centrale (beide 1915), en de Vrijzinnig Protestantsche Radio-Omroep (1926). En dat terwijl vrijzinnigen juist helemaal niet van eigen zuilen hielden. Krijger: ‘Het ideaal was: elke stroming moet worden gehoord, maar niet apart georganiseerd. Wat de ether betreft geloofden vrijzinnigen in een nationale omroep. Maar goed, aangezien katholieken, orthodoxe protestanten en socialisten zich massaal verenigden in eigen clubs, konden de vrijzinnigen niet achter blijven. Anders plaatsen we ons buiten de maatschappij en worden we gemarginaliseerd, was de gedachte. En dan komt er van die nationale omroep helemaal nooit meer iets terecht.’

Het grappige is dat toen de vrijzinnigen eenmaal een eigen omroep oprichtten er daarbinnen weer een soort sub-verzuiling ontstond. Krijger: ‘Elke groepering kreeg bij de VPRO een eigen stem: remonstranten, doopsgezinden,  vrijzinnig-hervormden en lutheranen. Toch was de VPRO in die dagen het succesvolste vrijzinnige initiatief. Veel andere plannen sneuvelden. Zo is alleen in Den Haag een vrijzinnig christelijk lyceum tot stand gekomen.’

Zuurdesem

De VPRO werd, volgens Krijger, de kurk waar vrijzinnig Nederland op dreef. ‘De massabijeenkomsten en toogdagen van de andere zuilen werden naadloos gekopieerd. Er kwamen brochurereeksen en er verscheen een eigen omroepblad: Vrije Geluiden. Voorzitter Nicolette Bruining wilde in de jaren dertig nog veel verder gaan. Haar droom was zoveel mogelijk vrijzinnige clubs in het VPRO-gebouw te vestigen, zoals de jeugdbewegingen en de Centrale Commissie voor het Vrijzinnig Protestantisme.’

In taakopvatting verschilde de VPRO niet van de andere verzuilde omroepen KRO, NCRV en VARA. De eigen achterban in het geloof versterken was hoofddoel (bij de VPRO gebeurde dat bijvoorbeeld met ochtend-, avondwijdingen, kerkdiensten en het programma  ‘Gesprekken met luisteraars’ van ds. Spelberg, volgens Krijger een voorloper van het latere omroeppastoraat) en daarnaast zoveel mogelijk andersdenkenden bereiken. Of, in VPRO-taal: de vrijzinnige geest als een zuurdesem laten inwerken op de samenleving.

Vrijzinnige geest

Wat was nu die vrijzinnige geest? Wel, dat is niet eenvoudig onder woorden te brengen. Jan Kassies, die begin jaren zestig als eerste niet-vrijzinnig-protestant werd opgenomen in het VPRO-bestuur, zei bij het 60-jarig bestaan: ‘Je hoorde vaak uitdrukkingen als: ergens meer zicht op krijgen. Maar waarop, dat bleef in het vage. Men was op zoek naar iets, maar wist niet exact waarnaar, en wilde dat eigenlijk ook helemaal niet weten. Het woordje ‘toch’ keerde vaak terug. Dat we in dit tijdsgewricht toch moesten bedenken dat berusting toch, enzovoort. En je had van die typische Spelberg-zinnen: Zouden we niet eens aandacht besteden aan Frank Martin? Het antwoord moest dan luiden: Ik denk dat hij een man is die het bestuderen waard is.’

Natuurlijk overdreef Kassies een beetje, maar in de ogen van Krijger schuilt er in zijn persiflage wel degelijk een kern van waarheid. ‘De verwachting was dat vrijzinnigheid de belangrijkste stroming zou worden binnen het christendom, met geheel eigen vormen en rituelen. Maar die eigen vormen en rituelen kwamen nooit tot stand. Soms greep men daarom terug op orthodoxe beeldspraak, maar dan wel met een andere inhoud. Maar wat die inhoud precies was?  Zelfs de vrijzinnige achterban tastte dikwijls in het duister: wat bedoelen ze nu eigenlijk met Jezus Christus, en: we horen wel over beginselen, maar welke beginselen? Hoofddoel van de VPRO-dominees was met taal godsdienstige gevoelens op te wekken. Dat komt nu veelal zweverig over.’

Middenklasse

Maar er was nog een reden waarom het vrijzinnig-protestantisme altijd een marginale zuil bleef, zeker in vergelijking met de andere. Krijger: ‘Het was en bleef vooral een beweging van de – gegoede – burgerij. De intellectuele en culturele elite raakte vrij snel van de vrijzinnigheid vervreemd, omdat men het knoeien vond met zowel wetenschap als geloof. Multatuli bijvoorbeeld was vrij stevig in zijn afwijzing van vrijzinnigheid. In lagere klassen kreeg het vrijzinnige geloof evenmin een voet aan de grond omdat het geen antwoord gaf op de sociale kwestie. Zo bleef vrijzinnigheid iets van de middenklasse, en daarmee van beperkte maatschappelijke invloed. Als de VPRO vrijzinnig-protestant was gebleven, was er, vermoed ik, niets van overgebleven, omdat het aantal vrijzinnige gelovigen vandaag verder ineen is geschrompeld.

Provoceren is passé

Volgens de huidige VPRO-directeur Lennart van der Meulen is zijn omroep nog steeds vrijzinnig, zij het in maatschappelijke en programmatische zin. ‘Ik herken vooral het eeuwige zoeken, soms inderdaad niet naar iets, maar om het zoeken zelf. Dat is nog steeds een sterke drang bij VPRO-makers. Op zoek naar en vanuit zichzelf, maar wel steeds vaker in een maatschappelijke context. In negen van de tien gevallen levert dat bijzondere programma’s op. Nog altijd zijn we ondogmatisch en niet politiek correct, maar provoceren is passé . Rob Muntz met Hitler-snor in Wenen heeft plaatsgemaakt voor een empathische Ruben Terlou in ‘Langs de oevers van de Yangtze’. Of voor Michael Schaap die in ‘De Hokjesman’ verwonderd en nieuwsgierig hem onbekende werelden betreedt.’

Spelbergs ideaal van een nationale omroep heeft volgens Van der Meulen in deze tijd een heel andere lading gekregen. ‘Wij verzetten ons tegen een nationale omroep als die uit één hand, de NPO, wordt aangestuurd, te dicht tegen de overheid aanzit en een te algemene taakopdracht krijgt. Hou het decentraal met onafhankelijke media-organisaties, die samen de publieke omroep vormen. Inderdaad, zoals het nu is, met als voordeel dat omroepen nu grosso modo geen verlengstuk meer zijn van een zuil, zoals vroeger.  De VPRO is geen onderdeel meer van het vrijzinnig-protestanstisme, maar levert wel vanuit een heel specifieke taakopdracht een belangrijk aandeel in de nationale programmering.’